Shahbazi Shiran H, Hosaini Niya S M, Kazempour M. The Analysis of the Effect of Mysticism and Sufi Beliefs on the Decorations and Textures of Kabud Masque in Tabriz. CIAUJ 2017; 3 (1) :81-96
URL:
http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-178-fa.html
شهبازی شیران حبیب، حسینینیا سید مهدی، کاظمپور مهدی. تحلیل تأثیر اعتقادات عرفان و تصوف بر مضامین و تزیینات کتیبههای مسجد کبود تبریز. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1396; 3 (1) :81-96
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-178-fa.html
1- دانشگاه محقق اردبیلی ، hshahbazi35@gmail.com
2- دانشگاه محقق اردبیلی
3- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده: (3749 مشاهده)
مسجدکبود تبریز از آثار متعلق به ابوالمظفرجهانشاه از دودمان ترکمانان قراقویونلوها است. این بنا در سال870 هجری قمری به کوشش و نظارت جانبیگ خاتون (زن جهانشاه) پایان پذیرفت. در این مسجد نقوش مختلفی از قبیل: نقشهای گیاهی، هندسی و کتیبهای در تزئینات کاشیکاری، مشاهده میشود. کتیبههای مسجد که عمدتاً با دو خط کوفی و ثلث کار شدهاند با نگارههای اطراف خود ارتباط مستقیم داشته و به آنها جنبه اعتدال و هماهنگ بخشیدهاند. هدف اصلی این مقاله، مطالعه و کشف تاثیرات عرفان و تصوف از جمله مذهب حروفیه بر انتخاب مضامین کتیبهها و نوشتههای تزئینات مسجد کبود تبریز میباشد. در این پژوهش، روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و هدف از نوع کیفی میباشد. گردآوری اطلاعات به دو طریق میدانی و کتابخانهای صورت گرفته است که در این راستا در مطالعات کتابخانهای ابتدا اسناد و مدارک مورد بررسی قرار گرفتهاند و در راستای مستند نگاری تزئینات مسجد کبود، مطالعات میدانی صورت گرفته است. در مرحله آخر براساس اطلاعات جمع آوری شده تجزیه و تحلیل اطلاعات صورت پذیرفته است. بنا بر یافتههای تحقیق مشخص گردید که: از میان رنگ ها، دو رنگ آبی لاجوردی (در زمینه کتیبهها) و سفید (در نوشتن خط متن کتیبه) رنگ غالب در تزئینات این مسجد میباشد که به لحاظ نمادین، این دو رنگ، با عقاید عرفا ارتباط مستقیم داشته و به نوعی نمودی از اعتقادات عرفا در تزئینات این مسجد به حساب میآیند. همچنین انتخاب انواع نقش شمسهها و ذکر کلمات قصار عرفانی به عنوان مضامین این نقوش، نشان از تاثیر عرفان و تصوف در تصویرگیری تزیینات این بنای بزرگ دوره قره قویونلوها دارد. در پایان این نتیجه حاصل میشود که تحولات مذهبی سده نهم هجری قمری مانند اعتقاد حروفیان در کنار تصوف و عرفان در تصویرگیری مضامین نقوش و کتیبههای این بنا تاثیر بسزایی داشته است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران دریافت: 1397/4/22 | پذیرش: 1397/4/22 | انتشار الکترونیک: 1397/4/22
ارسال پیام به نویسنده مسئول