مصرفِ فرهنگیِ شهر: بررسی تطبیقی فرهنگ مصرف در شهر غربی و اسلامی - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 5، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1399 )                   جلد 5 شماره 1 صفحات 86-73 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Pirbabei M T, Fathalibiglou M. Urban Cultural Consumption: A Comparative Analysis of the Culture of Consumption in Western and Islamic Cities. CIAUJ 2020; 5 (1) :73-86
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-223-fa.html
پیربابائی محمد تقی، فتحعلی بیگلو منا. مصرفِ فرهنگیِ شهر: بررسی تطبیقی فرهنگ مصرف در شهر غربی و اسلامی. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1399; 5 (1) :73-86

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-223-fa.html


1- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران ، pirbabaei@tabriziau.ac.ir
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده:   (2862 مشاهده)
شهر مدرن بدون نقش تولیدی آن و شهر پست‌مدرن بدون در نظر گرفتن نقش مصرفی آن در تصور نمی‎گنجد. در شهر پست‏مدرن نه‌تنها کالاها و خدمات بلکه فضاهای عمومی و نیمه عمومی نیز مصرف میشوند. امروزه نقش مصرفی در کلیۀ ابعاد شهر چنان رسوخ کرده است که به جزء لاینفکی از زندگی شهری پست‎مدرن تبدیل‌شده است. نگاهی گذرا به شهر ایرانی معاصر نیز حاکی از حرکت آن در راستای پیوستن به اقتصاد و جامعۀ مصرفی جهانی و نظام سرمایه‌داری حاکم بر آن است. اما کاربست نظریههای مصرف در جامعۀ ایرانی، با توجه به بستر فرهنگی ویژۀ ایرانی-اسلامی باید با احتیاط انجام شود؛ زیرا ارزش‌های فرهنگی، نقش مهمی در الگوهای مصرف دارند. بر این اساس، بررسی ویژگیهای مصرف فرهنگی شهر و تبیین مؤلفه‌ها و ابعاد شهر مصرفی غربی و ایرانی در دنیای پست‌مدرن، ضرورت پیدا می‌کند. در این پژوهش، به‌منظور تبیین شهر مصرفی در فرهنگ غربی و مقایسۀ آن با فرهنگ اسلامی از رویکرد واقع‌گرایانه استفاده‌شده­ و به کمک روش مطالعۀ تطبیقی و با استفاده از نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی و مدل تولید فضای لوفور، مؤلفه‌ها و ابعاد مصرف فرهنگی شهرهای فوق مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که زندگی مصرف­محور غربی، مبتنی بر منفعت فردی است، درحالی‌که فرهنگ و کلیۀ تعالیم اسلامی به منفعت جمعی نسبت به منافع فردی، برتری می‏دهند. بنابراین ازآنجایی‌که فرهنگ و شهر یکدیگر را تولید و حمایت می‌کنند، شهر اسلامی نیازمند فضای شهری مخصوص خود، جهت تعالی جامعه خواهد بود.   
متن کامل [PDF 1382 kb]   (1200 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1398/3/2 | پذیرش: 1398/7/19 | انتشار الکترونیک: 1399/2/25

فهرست منابع
1. اسپیگلبرگ، هربرت. 1391. جنبش پدیدارشناختی. ترجمه مسعود علیا. تهران: مینوی خرد.
2. بودریار، ژان. 1397. جامعۀ مصرفی. ترجمه‎ پیروز ایزدی. تهران: ثالث.
3. بوذری نژاد، یحیی. 1391. منشأ حیات اجتماعی ازنظر علامه طباطبایی. نظریه‎هاي اجتماعی متفکران مسلمان (2):62-42.
4. پورحسن، قاسم. 1392. اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن. حکمت و فلسفه (36):70-47.
5. پیراوی‌ونک، مرضیه. 1395. معرفی معیار برای تحقیق تطبیقی مبتنی بر دیدگاه کری واک. مطالعات تطبیقی هنر (11):1-10.
6. جین، مارک. 1391. شهرها و مصرف. ترجمه ابوالفضل مشکینی، نصرالدین الیاس‎زاده مقدم و اشرف راضی. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.
7. چرنوس، ایرا. 1391. تفسیر فردریک جیمسون از پسامدرنیسم. در کتاب پسامدرنیسم و جامعۀ مصرفی. تهران: پژواک.
8. شرف الدین، حسین. 1393. علامه طباطبائی و بنیادهای هستی‏شناختی فرهنگ. معرفت فرهنگی اجتماعی (18):25-47.
9. شعیری، حمیدرضا. 1392. تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها‎
10. طباطبایی، محمدحسین. 1352. علي و الفلسفة الالهية. ترجمه علی‎اکبر مهدی‎پور. الدار الاسلامیة.
11. طباطبایی، محمدحسین. 1362. رسائل سبعه. بنياد علمي و فكري استاد علامه سيد محمدحسين طباطبايي.
12. طباطبایی، محمدحسین. 1363. تفسیر المیزان. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: جامعه‎ی مدرسین حوزۀ علمیه.
13. طباطبایی، محمدحسین. 1385. معنویت تشیع. گردآوری محمد بدیعی. قم: تشیع.
14. عناصری، جابر. 1383. تأثیر تشیع بر ابنیه، اماکن و زیارتگاه‎های مذهبی ایران. شیعه‏شناسی (7):121-146.
15. فاضلی، محمد. 1382. مصرف و سبک زندگی. تهران: صبح صادق.
16. مایلز، استیون و مایلز، مالکوم. 1392. شهرهای مصرفی. ترجمه مرتضی قلیچ و محمد حسن خطیبی. تهران: تیسا.
17. مدنی‏پور، علی. 1392. طراحی فضای شهری. ترجمه فرهاد مرتضایی. تهران: شرکت پردازش و برنامه‎ریزی شهری
18. مصلح، علی اصغر. 1392. ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ. تهران: روزگار نو.
19. موسوی، هادی و حمیدرضا، حسنی. 1395. نقش نظریۀ اعتباریات در جایگاه‌شناسی علم انسان‌شناسی. انسان‏پژوهی دینی (35):159-181.
20. موسوی مقدم، رحمت اله و علیزمانی، امیر عباس.1390. ساحت‎های وجودی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی. اندیشه نوین دینی (27):53-76.

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb