سال 5، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1399 )
جلد 5 شماره 2 صفحات 166-145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khasm Afkan Nezam E, Taghvaei V. Conceptualizing and Truth-Seeking the Mission of the “Islamic Lifestyle” in Explaining the Fundamental Criteria of “Iranian-Islamic Housing” in the Age of Globalization. CIAUJ 2020; 5 (2) :145-166
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-228-fa.html
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-228-fa.html
خصم افکن نظام عرفان، تقوایی ویدا. مفهوم‌سازی و حقیقت‌یابی رسالت «سبک‌زندگی‌اسلامی» در تبیین معیارهای بُنیادین «مسکن ایرانی‌اسلامی» در «عصر جهانی‌شدن». فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1399; 5 (2) :145-166
1- دانشکده هنر و معماری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران ، erfannezam@yahoo.com
2- گروه معماری، دانشکده دکتر شریعتی، دانشگاه فنی وحرفه ای، تهران، ایران
2- گروه معماری، دانشکده دکتر شریعتی، دانشگاه فنی وحرفه ای، تهران، ایران
چکیده: (5175 مشاهده)
«جهانی‌شدن»، نه به مفهوم جغرافیایی بلکه به مفهوم سیاسی و ایدئولوژیک طرحی است که توسط کشورهای ثروتمند و قدرتمند دنیا، تدوین‌شده و منظور از آن، ادامۀ سلطۀ اقتصادی، سیاسی و نظامی بر دیگر کشورهای عالم است. یکی از اشکال نفوذ سلطه در عصر حاضر، از طریق تهاجم فرهنگی است که به‌واسطۀ آن، برای تضعیف بنیان‌های فرهنگی و اعتقادی مردم مسلمان به‌ویژه کمرنگ کردن سبک زندگی اسلامی تلاش می‌کند. در حوزۀ معماری و مسکن نیز، امروزه نسبت به گذشته، فرم‌ها و فضاهای زیستی، با گرایش به هم‌شکلی با الگوهای وارداتی و بیگانه با هویت خویش، جامعه را نیز به ازخودبیگانگی دچار کرده‌اند و کاملاً دگرگون‌شده‌اند. به تعبیر مقام معظم رهبری: «یکی از ابعاد پیشرفت با «مفهوم اسلامی»، سبک زندگی کردن، رفتار اجتماعی و شیوۀ زیستن است»؛ ازاین‌رو، مفهوم‌سازی رسالت «سبک زندگی اسلامی» به‌عنوان ظرف و مقوم شکل‌دهنده به «مسکن ایرانی اسلامی» باید موردتوجه قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و در قالب دو بخش ارائه شد: در بخش اول، اطلاعات لازم در حوزۀ ارتباط «جهانی‌شدن» و «سبک زندگی اسلامی» و در مرحلۀ بعد، بررسی ارتباط «سبک زندگی» با «مسکن» در ادوار تاریخی مورد تحلیل قرار گرفت. در بخش دوم، با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی واژگان کلیدی پژوهش، موردتحقیق و کندوکاو قرارگرفتند و با استفاده از مؤلفه‌ها و آثاری که دراین‌ارتباط هست، به تبیین «اصول و معیارهای بنیادین مسکن ایرانی اسلامی» پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد «روح اسلامی» جاری در فضای سکونت ایرانی مسلمان، در تجلی حقیقت مفهوم «حیات طیبه» به‌عنوان عالی‌ترین درجۀ سبک زندگی اسلامی، در «حیاط خانه ایرانی»، به‌عنوان قلب تپندۀ آن معنی می‌شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فرهنگ و سبك زندگي
دریافت: 1398/6/8 | پذیرش: 1398/10/30 | انتشار الکترونیک: 1399/11/28
دریافت: 1398/6/8 | پذیرش: 1398/10/30 | انتشار الکترونیک: 1399/11/28
فهرست منابع
1. ابراهیم پور، جمشید و رحیمی، سید داریوش. 1396. مؤلفه‌ها و شاخص‌های سبک زندگی اسلامی. فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی، 19: 117- 148.
2. افشاری، محسن و پوردیهیمی، شهرام و صالح صدق پور، بهرام. 1394. سازگاری محیط با روش زندگی (یک چارچوب نظری، یک مطالعه موردی). فصلنامه علمی مسکن و محیط روستا، 152: 3- 16.
3. افهمی، رضا و سلطانی، سحرزمان. 1391. نگرشی به باورهای دینی در مسکن. نشریه کتاب ماه هنر، شماره 174: 18- 23.
4. التیامی‌نیا، رضا و حسینی، علی. 1393. هویت، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی در عصر جهانی‌شدن. دو فصلنامه مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی‌ایرانی، 3(5): 109- 142.
5. الهی زاده، محمدحسین و سیروسی، راضیه. 1393. الگوسازی مسکن بر پایۀ سبک زندگی اسلامی. فصلنامه سبک زندگی دینی، 1 (1): 35- 52.
6. بورکهارت، تیتوس. 1392. هنر مقدس (اصول و روش‌ها). ترجمه جلال ستاری. تهران: انتشارات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش).
7. بیستونی، محمد. 1391. لغت‌شناسی و مفاهیم قرآن کریم. قم: نشر بیان جوان.
8. پورحسن‌درزی، قاسم. 1388. خاص‌گرایی‌های فرهنگی و فرهنگ جهانی. فصلنامه علمی خط اول- رهیافت انقلاب اسلامی، 3(9): 45- 60.
9. پوردیهیمی، شهرام. 1390. فرهنگ و مسکن. فصلنامه علمی مسکن و محیط روستا، 30(134): 3- 18.
10. پوردیهیمی، شهرام. 1391. شهر، مسکن و مجموعه‌ها. تهران: انتشارات آرمانشهر.
11. پورمند، حسنعلی و ریخته‌گران، محمدرضا. 1385. حقیقت مکان و فضای معماری. دو فصلنامه علمی مطالعات هنر اسلامی، 4: 43- 60.
12. پورمند، حسنعلی و طباطبایی، فاطمه. 1394. الگوی پنهان حاکم بر نظام استقرار فضایی در مسکن ایرانی- اسلامی (بررسی موردی: خانه رسولیان یزد). فصلنامه علمی پژوهش‌های معماری اسلامی، 3 (9): 1- 17.
13. حقیقی کفاش، مهدی و محمودیان، محمود و تقوا، محمدرضا و اسماعیلی، محمدرضا. 1396. تعیین شاخص‌های معرّف محصول فرهنگی هنری ایرانی- اسلامی در نظام جمهوری اسلامی. دو فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، سال 7. شماره 16: 132- 150.
14. رجایی، فرهنگ. 1380. پدیده جهانی‌شدن و وضعیت بشری و تمدن اطلاعاتی. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: نشر آگاه.
15. حیدر پور، حسن و صادق زاده قمصری، علیرضا و سجادی، سید مهدی. 1397. تحلیل تطبیقی راهنمای برنامه درسی دین وزندگی دورۀ متوسطه دوم با مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی- ایرانی. فصلنامه علمی مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 3(4): 35- 66.
16. خامنه‌ای، سید علی. 1368. امام خامنه‌ای. روزنامه رسالت، 16 آذرماه: 1- 2.
17. خامنه‌ای، سید علی. 1391. بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی. پایگاه اینترنتی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، .
18. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1385. مفردات الفاظ قرآن، ترجمه مصطفی رحیمیان. تهران: نشر سبحان.
19. رحیم‌پور ازغدی، حسن. 1387. جهانی‌سازی غربی، جهانی‌سازی اسلامی. تهران: مؤسسه هنری ادبی طرحی برای فردا.
20. رستگار، علی و رضایی، صادق. 1392. آینده‌پژوهی چالش‌های سازمانی فراروی پلیس متأثر از جهانی‌شدن. فصلنامه علمی دانش انتظامی، سال 15. شماره 4: 79- 106.
21. رضوی زاده، سید نورالدین. 1386. بررسی تأثیر مصرف رسانه‌ها بر سبک زندگی ساکنان تهران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
22. داعی پور، زینب. 1393. رابطه حضور طبیعت و افزایش حس تعلق در خانه‌های سنتی ایران. ماهنامه علمی باغ نظر، 11 (30): 49- 58.
23. کافی، مجید. 1394. مدل روش‌شناختی مطالعۀ سبک زندگی اسلامی. دو فصلنامه علمی پژوهش‌نامه سبک زندگی، 1(1): 121- 138.
24. کاوسی، اسماعیل و حسینزادگان، زهره. 1390. حفظ هویت ایرانی- اسلامی در فرایند جهانی‌شدن. فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 2(3): 37- 62.
25. کاویانی، محمد. 1391. سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
26. کرامتی، غزال. 1390. خانه ایرانی، مکان گفتگوی انسان و طبیعت ... . همایش ملی مسکن ایرانی، مهرماه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز.
27. کوثری نیا، نفیسه. 1392. ارتباط سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه در قرآن کریم. فصلنامه قرآنی کوثر، 48: 5- 18.
28. گیدنز، آنتونی. 1381. جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر ری.
29. شهیدی، نیما. 1385. جهانی‌شدن آموزش عالی. فصلنامه فرهنگ آموزش، 2 (3): 21- 29.
30. شهیدی، نیما. 1386. آموزش عالی در عصر جهانی‌شدن. تهران: نشر نوید.
31. ضرغامی، اسماعیل و سادات، سیده‌اشرف. 1395. بررسی تطبیقی شاخصه‌های مسکن ایرانی- اسلامی با مسکن آپارتمانی امروز. فصلنامه علمی نقش‌جهان، 6.(2):60- 72.
32. طباطبائی، سید محمدحسین. 1374. تفسیر المیزان. ترجمه موسوی همدانی. قم: نشر حوزه علمیه قم.
33. طیب، سید محمدحسین. 1378. تفسیر اطیب‌البیان. تهران: انتشارات اسلام.
34. عالم زاده نوری، محمد. 1395. عالمزاده نوری: باید به روح سبک زندگی اهل‌بیت (ع) دست‌یافت. خبرگزاری ابنا، کد خبر: 705794، 17 تیرماه ساعت 17:50، .
35. علینی، محمد. 1393. بررسی کارکردهای خانواده در شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی. فصلنامه علمی اسلام و مطالعات اجتماعی، 1(4): 77- 107.
36. فرزانیار، حمیدرضا. 1371. بر آستانه خانه. فصلنامه علمی صفه، 2(1): 9- 18.
37. قاسمی، حاکم. 1396. آینده‌نگاری تمدن نوین اسلامی. دو فصلنامه علمی آینده‌پژوهی ایران، 2(2): 1- 2.
38. مکارم‌شیرازی، ناصر. 1374. تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
39. محمدی‌ری‌شهری، محمد. 1384. منتخب میزان‌الحکمه، تلخیص حسینی. قم: نشر دارالحدیث.
40. نادری، مهدی و پیرانی، شهره. 1399. راهبردهای پیشرو در پسا چهل‌سالگی انقلاب اسلامی (تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی). دو فصلنامه علمی دانش سیاسی، 16(1): 305- 328.
41. نقیزاده، محمد. 1391. تأملی در شناخت مبانی مسکن اسلامی‌ایرانی. نشریه کتاب ماه هنر، شماره 170: 38- 55.
42. نقیزاده، محمد. 1392. مسکن: مبانی نظری تا جلوه‌های عینی. نشریه کتاب ماه هنر، شماره 185: 74- 85.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
