سال 6، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1400 )
جلد 6 شماره 1 صفحات 95-79 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Yaldayi M, Abbasi Herafteh M. Resourceology of Historical Studies on Iranian Architecture. CIAUJ 2021; 6 (1) :79-95
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-285-fa.html
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-285-fa.html
یلدایی مهدیه، عباسی هرفته محسن. منبعشناسی مطالعات تاریخی معماری ایران. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1400; 6 (1) :79-95
1- گروه معماری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
2- دانشکده هنر و معماری و شهرسازی دانشگاه یزد، یزد، ایران ، abbasi@yazd.ac.ir
2- دانشکده هنر و معماری و شهرسازی دانشگاه یزد، یزد، ایران ، abbasi@yazd.ac.ir
چکیده: (2194 مشاهده)
پژوهشگران برای انجام پژوهش به منابع متناسب و مناسبی نیاز دارند. در پژوهش های تاریخی اهمیت این منابع دوچندان میشود؛ زیرا داده ها (شواهد و قرائن) تنها از درون این منابع قابل احصاء هستند. از سویی در خصوص پژوهشهای تاریخ معماری ایران، ازآنجاکه معماری ظرف زندگی است، پژوهشگران با طیف وسیعی از منابع، به گستردگی همۀ شئون مرتبط با حیات انسان مواجه هستند که کار را بسیار دشوار میکند. شناخت منابع و آگاهی از ابعاد، سطوح، گونه ها و اولویت های مراجعه به آنها می تواند چراغ راهی برای کاهش هزینه های متنوع پژوهش از یک سو و افزایش اعتبار دادهها از سوی دیگر باشد. در نوشتار حاضر از روش نظریۀ مبنایی (گرانددتئوری) استفاده و سعی شده است با تحلیل منابعِ پژوهش های دانشگاهی چهار دهۀ اخیر کشور در حوزۀ مطالعات معماری ایران، تصویری شفاف از نظام به کارگیری این منابع ارائه شود. بحث با چیستی منبع به عنوان محل حضور و ظهور داده ها آغاز و با تکیه بر ادبیات موضوع، گونه های موجود منابع معماری تاریخی ایران معرفی شد؛ سپس مبتنی بر کدهای استخراج شده از سه مرحلۀ کدگذاری منابع پژوهشهای دانشگاهی بعد انقلاب، گونه های شناسایی شده در مرحلۀ قبل تکمیل شد. نتایج تحلیل مذکور، حکایت از آن دارد که سه دال اساسی شامل زبان، زمان و ژرفا نقش اساسی در صورت بندی منابع مطالعات معماری ایران داشته اند. بر مدار این سه مفهوم کلیدی (زبان، زمان و ژرفا) به عنوان مبنای سازماندهی منابع پژوهشهای تاریخی معماری، ده (10) گونهبندی اصلی معرفی شدند. این سه مفهوم و ده دستۀ ذیل آن، سطوح و ابعاد متنوع منابع را شامل می شوند و ابزار مناسبی را برای شناخت، دسته بندی و اولویت بندی پژوهشگران در رجوع به منابع مطالعات تاریخی معماری ایران در اختیار قرار می دهند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1400/1/30 | پذیرش: 1400/5/21 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
دریافت: 1400/1/30 | پذیرش: 1400/5/21 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
فهرست منابع
1. ابویی، رضا و ذات الله نیکزاد. 1396. حفاظت معماری و نسبت آن با تاریخ معماری؛ با نگاه به تجربه حفاظت در ایران. مطالعات معماری ایران. ش.11: 169-188.
2. استراوس، آنسلم، کوربین، جولیت. اصول و روش تحقیق کیفی، نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه بیوک محمدی. 1385. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3. اســتنفورد، مايكل .1384. درآمدى بر تاريخپژوهى، ترجمه مسعود صادقى علیآبادى. تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
4. اعتضادی، لادن و سعید گلستانی. 1397. بازیابی طرح و بازخوانی باغهای ناشناخته ایران؛ نمونه موردی: باغ نشاط نیشابور. مطالعات معماری ایران. ش. 14: 21-46.
5. اومبر، تواکو. 1375. چگونه می‌توان یک پایاننامه تحصیلی نوشت. ترجمه غلامحسین معماریان. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
6. جمالالدین اردکانی، غلامرضا. 1395. جایگاه و شأن معمار و پیشه معماری در دوره ایلخانی و تیموری. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هنر اصفهان
7. حجت، عیسی و دیگران.1398. مطالعه تطبیقی ساختار کالبدی و کارکردی میدان صاحب آباد تبریز و میدان نقش‌جهان اصفهان در ادوار تاریخی. ش.22: 21-44.
8. حیدرخانی، مریم. 1394. نقاشی ایرانی در مقام منبع تاریخ معماری ایران. مطالعات معماری ایران. ش. 7: 151-163.
9. حیدری، شاهین.1392. درآمدی بر روش تحقیق در معماری. تهران: فكر نو.
10. خانی پور، رضا. 1383. کتیبه و کتیبه‌نگاری. کتاب ماه هنر. ش.77و78:161-164.
11. دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه منبع.
12. رضازاده، مهسا و دیگران. 1399. تبیین رابطه معنیدار بین الگوهای آرایشدهنده و ساختاردهنده در میلها و آرامگاههای برجی خطه خراسان (غزنوی و سلجوقی). فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی. ش. 26:103-125.
13. زارعی، محمدهادی. 1391. بازتاب معماري و شهرسازي دوران غزنویان در تاریخ بیهقی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
14. ساماران، شارل. 1370. روش‌های پژوهش تاریخ. جلد دوم. ترجمه ابوالقاسم بی‌گناه و غلامرضا ذات علیان. تهران: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
15. سهدهی، یاسر. 1395. بازشناسی و تحلیل الگوهای معماری تالارهای شاهان صفوی در شهر اصفهان. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هنر اصفهان.
16. شهیدی مارنانی، نازنین. 1394. باغ سعادتآباد اصفهان در آینه مثنوي گلزار سعادت. مطالعات معماری ایران. ش.9: 67-74.
17. شیروانی، مریم. 1399. تأثیر فرهنگ جامعه و کارکرد اثر در شکلگیری کالبد و تزیینات معماری در بناهای زندیه با نگاهی بر عمارت دیوان‌خانه. نشریه هنرهای زیبا. ش. 4: 27-34.
18. صابري، نعيمه.۱۳۹۶. تاريخ معماري بر اساس نظر متفكران مسلمان با تأکید بر آراء ابن خلدون. پایاننامه كارشناسي ارشد. دانشگاه هنر اصفهان.
19. صبا، سیاوش. 1377. پرسپکتیو-مینیاتور. نشریه مطالعات هنرهای تجسمی. ش.1: 160-164.
20. عباسی هرفته، محسن. 1394. شرحی بر سنت حفاظت معماری در ایران. یزد: دانشگاه یزد.
21. علائی، سیروس.1371. نظری به نقشه‌های قدیمی ایران. مجله ایران‌شناسی.ش.14: 269-301.
22. عمید. لغتنامه. ذیل واژه شاهد.
23. فلیک، اووه.1956. درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. 1393. تهران: نشر نی.
24. قائممقامی، جهانگیر.۱3۵۰. مقدمه‌ای بر شناخت اسناد تاریخی ایران. تهران: انجمن آثار ملی.
25. قیومی بیدهندی، مهرداد. 1388. سخنی در منابع مکتوب تاریخ معماری ایران و شیوه جستجو در آنها. گلستان هنر. ش.15: 5-20.
26. گلیجانی، نسرین.1382. تاریخ‌شناسی معماری ایران؛ طرح رویكردی جدید با توجه به کاستی‌های تاریخ‌نگاری معماری ایران. پایاننامه دكتری، دانشگاه تهران.
27. كار، اى. اچ. 1378. تاريخ چيست؟. ترجمه حسن كامشاد. تهران:خوارزمى، چاپ پنجم.
28. کبیر صابر، محمدباقر و مهناز پیروی. 1394. مراتب دگردیسی کالبدی در مسجد مظفریه تبریز؛ تحلیلی بر مبنای شناخت ساختاری لایههای تاریخی. ش.2:59-72.
29. کبیرصابر، محمدباقر و یوسف زینالزاده. 1396. روایت معماری در بیان عکاسی؛ مراتب معنا در عکس معماری. هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی. 4(22): 75-86.
30. موسوی، سیده بشری. 1398. بازنمایی بنای قاجاری مدرسه دارالفنون با تکیه‌بر اسناد تصویری. صفه. ش. 88: 107-139.
31. موسوی حاجی، سید رسول. 1397. پژوهشی در «کاخ جنوبی» و «کاخ میانی» در مجموعه معماری تشریفاتی لشکری بازار؛ بر اساس قرائن تاریخی، منابع ادبی و یافتههای معماری. فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی. ش. 21: 37-64.
32. میرزایی، معصومه. 1395. بازشناسی فرم معماری کاخ هشت‌بهشت تبریز جایگاه آن در روند شکلگیری نمونههای ایران و سرزمینهای همجوار، طی قرون نهم و دهم قمری. باغ نظر. ش.44:77-88.
33. نامورمطلق، بهمن. 1382. اسطوره‌زدایی و اسطوره‌پردازی-کاخ خورنق در نگاه نظامی و بهزاد. کتاب ماه هنر. ش.63 و 64: 48-57.
34. وانگ، دیوید، و لیندا گروت. 2002. روش‌های تحقیق در معماری. ترجمه علیرضا عینی فر.1394. تهران: دانشگاه تهران. واحدی فرد، سعید.
35. وحدتطلب، مسعود و امین نیکمرام. 1396. بررسی اهمیت، فراوانی و پراکنش رنگ قرمز در ارسیهای خانههای تاریخی ایران؛ مورد پژوهی: ۲۲تاج ارسی خانههای قاجاری تبریز. نشریه هنرهای زیبا. ش.2: 87-97.
36. والتر کرافت، هانو. 1399. تاریخ تئوری معماری جلد اول از دوران باستان تا قرن شانزدهم. ترجمه پویان روحی. تهران: کتابکده کسری. چاپ اول.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
