سال 6، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1400 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 210-191 |
برگشت به فهرست نسخه ها
الهه مهاجر1 
، حمیدرضا عظمتی 2، خسرو موحد1
، حمیدرضا عظمتی 2، خسرو موحد1
1- گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران ، Azemati@sru.ac.ir
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران ، Azemati@sru.ac.ir
چکیده: (1741 مشاهده)
در دنیای معاصر باتوجه به بحران معنای بوجود آمده و از بین رفتن هویت فردی، اهمیت توجه به رشد فردی و تلاش جهت خودشکوفایی بیش از پیش نمایان می‌گردد. خودشکوفایی گرایش بنیادین هر انسان برای تحقق قابلیت‌های بالقوه است، بطوریکه به بیشترین ادراک از خویش و یکپارچگی نیازهای جسمانی، اجتماعی، ذهنی و عاطفی برسد. باتوجه به اهمیت تاثیرات محیط مسکونی بر افراد، لازم است طراحی مسکن به گونه‌ای صورت‌پذیرد که زمینه‌ساز شکوفایی افراد باشد، چراکه عدم توجه به خودشکوفایی سبب اختلال در رشد و تکامل‌فردی و در فضای مسکن، سبب عدم شکل‌گیری ارتباط معنادار بین فرد و فضا خواهد شد. با توجه به ضرورت عنوان شده، پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ی ابعاد طراحی مجتمع‌های مسکونی مبتنی بر خودشکوفایی ساکنین براساس دیدگاه متخصصان نگارش‌شده و روش‌تحقیق پژوهش، آمیخته (کمّی-کیفی) می‌باشد. جامعه‌ی مورد مطالعه متخصصان رشته‌ی معماری بوده و نمونه‌گیری از طریق روش گلوله‌برفی انجام گرفته‌‌است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش اکتشافی دلفی و باتوجه به نظریات اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، در دو مرحله صورت پذیرفته‌است؛ در مرحله‌ی اول پس از مصاحبه بازپاسخ با متخصصین، به وسیله‌ی تکنیک کدگذاری باز و محوری، جدول هدف-محتوا تشکیل شده و پرسشنامه‌ی محقق ساخت شکل‌گرفته‌است؛ پیمایش نیز در دو دور صورت پذیرفته و پرسشنامه‌ها توسط متخصصان تکمیل شده‌است. داده‌ها به وسیله‌ی نرم‌افزارSpss-23 و با استفاده از تحلیل‌عاملQ، آزمون همبستگی‌پیرسون و آزمون‌فریدمن تحلیل شد. درنهایت تأثیرگذارترین عوامل بر خودشکوفایی از دیدگاه متخصصان مشخص شده‌است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که ابعاد روانشناختی-ذهنی، تعاملی-اجتماعی و شناختی-معنایی از دیدگاه متخصصان موثرترین عوامل بر خودشکوفایی ساکنین مجتمع‌های مسکونی می‌باشند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
شناسايي شكل زندگي مبتني بر سه مولفه کالبد، سبک زندگی و مفاهیم - معانی
دریافت: 1400/7/1 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
دریافت: 1400/7/1 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
فهرست منابع
1. اصلانیان، یاشار، حسین ذبیحی، و کمال رهبری منش. 1397. تعیین اولویت حواس در ادراک ساکنان مجتمع های مسکونی؛ بررسی موردی: ساکنان بیش از دو سال چند مجتمع مسکونی در زنجان. نامه معماری و شهرسازی، 11(21 ), 23-38.
2. امینی، صبا، سیدباقر حسینی، و سعید نوروزیان ملکی. 1392. بررسی تطبیقی میزان رضایت مندی ساکنان بین دو نمونه از مجتمع های مسکونی در میان مرتبه و بلندمرتبه، نمونه های موردی: مجتمع های مسکونی شهید محلاتی و سبحان، معماری و شهرسازی آرمان شهر، 6(11)، 1-13.
3. ایزدی‌یزدان‌آبادی، احمد. 1385. بررسی تطبیقی آراء حکما و اندیشمندان ایرانی-اسلامی درباره‌ی انسان کامل، خردنامه صدرا، 45: 41-60.
4. بیطرف، احسان، فرح حبیب، و حسین ذبیحی. 1396. نگرش بیوفیلیک رویکردی در ارتقا سطح کیفی محیط زندگی ساکنان مجتمع های مسکونی. مدیریت شهری, 16(49 ), 331-349.
5. تاج، فاطمه. 1390. رابطه سبک‌های دلبستگی و خودشکوفایی در روان‌درمانگران و مقایسه آن با شاغلین غیرروان‌درمانگر شهرستان تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی تهران.
6. حبیب، فرح، مروری بر مسکن، مجله مسکن و انقلاب، شماره 106، تابستان 1383.
7. حسن‌خانی، مهدیه. 1398. طراحی مدرسه ابتدایی با رویکرد خودشکوفایی هیجانی اجتماعی، استاد راهنما: دکتر جمال‌الدین مهدی‌نژاد پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد معماری دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی.
8. خطیبی، ساسان، لیلا زارع، و محمد هادی کابلی. 1397. تاثیر فضای سبز و طراحی منظر بر ارتقاء احساس تعلق به مکان در مجتمع‌های مسکونی، هویت شهر، 12(3)، 19-28.
9. دلال‌پور، محمدرضا، 1379، برنامه ریزی مسکن، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
10. دلدار، محمدصالح. ۱۳۸۸. طبیعت و منظر از منظر روانشناسی محیط. فصلنامه گزارش، 61.
11. دهخدا، على اکبر. 1373. لغت نامه دهخدا. جلد سیزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
12. سلیمانی، سمیرا. 1393. ساخت و اعتباریابی پرسشنامه شکوفایی بر مبنای مدل سلیگمن در دانشجویان. پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی.
13. عزیزی، محمدمهدی، و صارم ملک محمدنژاد، 1386. بررسی تطبیقی دو الگوی مجتمع های مسکونی (متعارف و بلندمرتبه)، هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 32، 27-38.
14. علاقمند، سپیده. 1396. دستیابی به مدل طراحی فضاهای عمومی دانشگاه در مرتبه نیاز خودشکوفایی. اساتید راهنما: دکتر فرهنگ مظفر و دکتر سیدباقر حسینی. رساله مقطع دکتری معماری. دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شمال.
15. علاقمند، سپیده، فرهنگ مظفر، سیدباقر حسینی، و بهرام صالح‌صدق پور. 1398. مؤلفه‌های طراحی فضاهای جمعی دانشگاه در پاسخ به نیاز خودشکوفایی، فصلنامه علمی مرمت و معماری ایران، زمستان سال نهم، 20.
16. عینی‌فر، علیرضا، و ندا قاضی زاده. 1389، گونه شناسی مجتمع های مسکونی تهران با معیار فضای باز. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 3(5)، 35-46.
17. غلامعلی‌زاده، حمزه. ۱۳۸۵. محیط فیزیکی آموزش و خودشکوفایی دانشجویان معماری، رساله‌ی مقطع دکتری رشته‌ی معماری.دانشگاه شهید بهشتی تهران.
18. غلامعلی‌زاده، حمزه، و نغمه مخبری. 1393. ویژگی‌های مؤثر محیط فیزیکی آموزش معماری برای رشد استعدادهای بالقوه دانشجویان معماری، نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، 7(13)، 81-91.
19. قربانی سی‌سخت، پورمند، و آناهیتا یزدان پور. 1392. کنکاشی بر تاثیر متقابل معماری مسکن بر فرهنگ و هویت در جامعه ایرانی، همایش معماری و شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، موسسه آموزش عالی خاوران.
20. کریمی، یوسف. ۱۳۷۴. روانشناسی شخصیت. چاپ نوزدهم، تهران.
21. لاندین، رابرت ویلیام. 1996. نظریه‌ها و نظام‌‌های روانشناسی، ترجمه یحیی سید محمدی 1386. تهران.
22. مظاهری، مجتبی، امید دژدار، و سیدجلیل موسوی. 1397. تحلیل نقش حیاط در ساختار فضایی خانه‌های ایرانی با بهره‌گیری از روش نحو فضا، هویت شهر، تابستان، دوره 12، ش2: 97 - 108.
23. معین، محمد. 1362. لغت‌نامه فارسی معین.
24. مفیدی شمیرانی، سید مجید، حدیثه کامران کسمائی، و محمدرضا مفیدی. 1395. مسکن اجتماعی، تهران: موسسه علم معمار رویال.
25. ملایی، الهه. 1390. طراحی خیابان سی تیر تهران در جهت نیل به خودشکوفایی، پایان نامه‌‌ی مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین.
26. مهدی‌نژاد، جمال الدین، و مهدیه حسن‌خانی. 1395. معماری و خودشکوفایی کودکان. انتشارات ماهواره.
27. ناجیان‌اصل، زهرا، رضا افهمی، آسیه شریعتمدار، و اصغر فهیمی‌فر. 1396. طراحی الگوی یکپارچه خودشکوفایی مبتنی بر نظریات انسان‌گرایانه، مجله پژوهش‌های مشاوره، زمستان، 64: 27-51.
28. یارمحمدیان، احمد، و فاطمه كمالی. 1386. بررسی رابطه هوش هیجانی با خودشكوفایی دانش آموزان پایه اول دبیرستان. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست و ششم، ش سوم، پیاپی 52، 225.
29. یحیوی، محسن. 1358. معمارى مناسب براى یک مجتمع مسکونى. پایان نامه کارشناسى ارشد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |