سال 6، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1400 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 15-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه مرمت دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران ، sajadmoazen@iust.ac.ir
2- دانشکده هنر و معماری و شهرسازی دانشگاه یزد، یزد، ایران
2- دانشکده هنر و معماری و شهرسازی دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده: (1338 مشاهده)
آثار تاریخی معماری ایرانی به شکل معناداری زنده‌اند و راوی تقدیر تاریخی ملت ایران هستند. شناخت این قدمت معنادار در صورتی محقق می‌شود که به حیات این آثار با نگاهی تفسیری پرداخته شود. استعانت از استعاره و رجوع به ادبیات عرفانی ایران –که دارای مفاهیمی مشابه با برخی وجوه حیاتی آثار تاریخی معماری ایران است- تعیین‌کننده خط مشئ کلی در این مقاله است. هدف مقاله بازشناسی و تبیین آن دسته از ظرفیت‌های ناشناخته آثار تاریخی معماری ایرانی است که به زنده‌انگاری و حیات آن‌ها -نسبت به دیگر مقوله‌های رایج بازشناسی این ظرفیت‌ها- مربوط می‌شود و مقدمه ایجاد تعامل صحیح بین انسان و اثر است. مسئله مقاله ارائه تعریفی جامع از پیر (یا مراد در ادبیات فارسی) بعنوان مفهومی فراتر از شناخت رایج و قابل تعمیم به هرآنچه دارای حیات است و مقایسه تطبیقی آن با آثار تاریخی معماری ایرانی است. بر همین اساس "پیر" در ادبیات فارسی مورد بررسی قرار گرفت و سپس با روش مطالعه تطبیقی شناخت حاصله را به عالم کالبدی معماری وارد و با روش تحلیلی دلیل امکان چنین مشابهتی اثبات گردید. اثر تاریخی معماری و پیر در بهره‌مندی از عقل فعال، کیفیت حیات، جذبه، متذکر بودن، مورد اعتماد بودن، حرمت‌انگیزی آثار پیری، سیروسلوک دارای تشابه هستند. نتیجه این مقاله آگاهی از این مسئله است که روح مکان اثر تاریخی معماری ایرانی دربردارنده کیفیتی از حیات است که حاصل حضور گذشتگان است و باعث می‌شود این آثار بتوانند نقش پیر را در جامعه ایفا کنند و از کالبدی موزه‌ای به محلی آرامش‌بخش و تربیت‌کننده تغییر نقش دهند.آثار تاریخی معماری ایرانی به شکل معناداری زنده‌اند و راوی تقدیر تاریخی ملت ایران هستند. شناخت این قدمت معنادار در صورتی محقق می‌شود که به حیات این آثار با نگاهی تفسیری پرداخته شود. استعانت از استعاره و رجوع به ادبیات عرفانی ایران –که دارای مفاهیمی مشابه با برخی وجوه حیاتی آثار تاریخی معماری ایران است- تعیین‌کننده خط مشئ کلی در این مقاله است. هدف مقاله بازشناسی و تبیین آن دسته از ظرفیت‌های ناشناخته آثار تاریخی معماری ایرانی است که به زنده‌انگاری و حیات آن‌ها -نسبت به دیگر مقوله‌های رایج بازشناسی این ظرفیت‌ها- مربوط می‌شود و مقدمه ایجاد تعامل صحیح بین انسان و اثر است. مسئله مقاله ارائه تعریفی جامع از پیر (یا مراد در ادبیات فارسی) بعنوان مفهومی فراتر از شناخت رایج و قابل تعمیم به هرآنچه دارای حیات است و مقایسه تطبیقی آن با آثار تاریخی معماری ایرانی است. بر همین اساس "پیر" در ادبیات فارسی مورد بررسی قرار گرفت و سپس با روش مطالعه تطبیقی شناخت حاصله را به عالم کالبدی معماری وارد و با روش تحلیلی دلیل امکان چنین مشابهتی اثبات گردید. اثر تاریخی معماری و پیر در بهره‌مندی از عقل فعال، کیفیت حیات، جذبه، متذکر بودن، مورد اعتماد بودن، حرمت‌انگیزی آثار پیری، سیروسلوک دارای تشابه هستند. نتیجه این مقاله آگاهی از این مسئله است که روح مکان اثر تاریخی معماری ایرانی دربردارنده کیفیتی از حیات است که حاصل حضور گذشتگان است و باعث می‌شود این آثار بتوانند نقش پیر را در جامعه ایفا کنند و از کالبدی موزه‌ای به محلی آرامش‌بخش و تربیت‌کننده تغییر نقش دهند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1400/7/14 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
دریافت: 1400/7/14 | پذیرش: 1400/10/11 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
فهرست منابع
1. امام، سیدمحمدکاظم. 1345. تصوف (پیر شیخ مرشد استاد). نشریه هنر و معماری سال دوازدهم (1): 50 - 61.
2. پاکزاد، جهانشاه. 1386. راهنمای طراحی فضاهای شهری. تهران: انتشارات شهیدی.
3. پورجوادی، نصرالله. 1388. سابقه پیر ما در غزلی از حافظ. جاویدان خرد 6(11): 51 - 65.
4. پورنامداريان، تقی. 1367. رمز و داستان‌هاي رمزي. انتشارات علمي و فرهنگي.
5. جونز و دیگران. 1366. رمز و مثل در روان کاوی. ترجمه جلال ستاری، تهران: نشر توس.
6. چونه‌تومو، یاماموتو. 1389. هاگاکوره، کتاب سامورایی. ترجمه سیدرضا حسینی. تهران: نشر چشمه.
7. خادمی شیرازی، محمد. 1388. نشانه‌های ظهور او. قم: انتشارات مسجد جمکران.
8. خائفی، پرویز. 1387. ماجرای پیر حافظ. نشریه حافظ (57): 46- 50.
9. دستمرد، فرزانه. 1399. جلوه‌هایی از پیر و شیخ و نقش آن در دیوان سنایی. عرفان اسلامی 16(64): 338-220.
10. طاهری، محمد و دیگران. 1392. بررسي و تحليل کهن‌الگوی پير فرزانه در رساله‌هاي سهروردي. پژوهش‌هاي ادب عرفاني (گوهر گویا) 7(1): 105 - 134.
11. فدایی مهربانی، محمدمهدی. 1392. ایستادن در آن سوی مرگ (پاسخ‌های کربن به هایدگر از منظر فلسفه شیعی). تهران: نشر نی.
12. قشیری، عبدالکریم بن هوازن. 1374. رساله قشیریه. ترجه حسن بن احمد عثمانی. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
13. کربن، هانری. 1366. حیّ بن یقظان ابن سینا. ترجمه و شرح فارسی منسوب به جوزجانی.
14. الکساندر، کریستوفر. 1390. سرشت نظم؛ ساختارهای زنده در معماری. ترجمه رضا سیروس صبری و علی اکبری. تهران: پرهام نقش.
15. الکساندر، کريستوفر. 1381. معماري و راز جاودانگي، راه بي‌زمان ساختن. ترجمه مهرداد قيومي بيدهندي، تهران: انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي.
16. گرجی، مصطفی، و زهره تمیم‌داری. 1391. تطبیق پیر مغان دیوان حافظ با کهن الگوی پیر خردمند یونگ. نشریه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی 8(28): 96 -113.
17. لاوژه، طاهر. 1389. پیر در حدیقه‌الحقیقه، منطق‌الطیر و مثنوی. پیک نور 8(2): 54-43.
18. محمدی، جمال، و فرزاد میرمجربیان. 1387. تأثیر و نمود مفهوم تفکر و ذکر در ساختار شهر اسلامی. مجموعه مقالات نخستین همایش آرمان‌شهر اسلامی، به اهتمام اصغر منتظرالقائم، دانشگاه اصفهان: 351-375.
19. مرتضوی، منوچهر. 1333. پیر از نظر خواجه شیراز. نشریه دانشکده ادبیات تبریز 6 (30): 154- 188.
20. منور، محمدبن. 1386. اسرارالتوحد فی مقامات الشیخ ابی سعید. تهران: نشر آگاه.
21. ولی، شهاب. 1389. مفهوم پیر در فرمان منسوب به امام صادق(ع). جاویدان خرد 7(14): 63- 82.
22. ولی‌زاده، محمدمهدی، و محمدعلی وطن‌دوست. 1399. بازخوانی تحلیلی بایستگی استاد طریقت در سیر و سلوک عرفانی با تاکید بر مثنوی معنوی. پژوهش‌های ادب عرفانی 2(45): 39-58.
23. الهي قمشه‌اي، حسين. 1378. مقالات. تهران: انتشارات روزنه.
24. یحی‌پور، مرضیه، و فرشته مشهدی رفیع. 1388. پیر از دیدگاه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی و نیکالای گومیلیوف. مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان 14(51): 109-128.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |