1- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران ، sadaf.karamati@gmail.com
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
چکیده: (309 مشاهده)
بسیاری از دانشجویان در سالهای آغازین تحصیل در دانشگاه، دچار احساس بیگانگی، تنهایی و عدم پیوند با محیط آموزشی میشوند. شکلگیری حس تعلق به دانشگاه، بهویژه در قالب پیوند با گروههای اولیه، نقش مهمی در تجربه تحصیلی و اجتماعی دانشجویان دارد. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تقویت حس تعلق دانشجویان به گروههای اولیه و بررسی تأثیر ویژگیهای جمعیتشناختی انجام شد. پس از مرور پیشینه، پنج شاخص «ریشه داشتن»، «تملک»، «تفریح و احیای تمرکز»، «آسودگی» و «یکدلی» بهعنوان ابعاد اصلی حس تعلق به گروههای اولیه شناسایی شدند. برای شناسایی مؤلفههای معماری، دادهها ابتدا بهصورت کیفی (مصاحبه و مشاهده) گردآوری و سپس با استفاده از روشهای کمی، دادههای حاصل از پرسشنامه محققساخته در پنج دانشگاه استان اصفهان اعتبارسنجی شدند. بر پایه نتایج بهدستآمده، برای پدیداری تعلق دانشجویان به گروههای اولیه در محیط دانشگاه لازم است که: 1) مکانهایی بهعنوان کانون رفتوآمدهای روزانه دانشجویان تعریف شوند؛ 2) این مکانها قابلیت آن را داشته باشند که دانشجویان در آنها احساس مالکیت و کنترل داشته باشند و در مواقع لازم بتوانند خلوت خود را تأمین کنند؛ 3) عملکرد فضا امکان دور بودن از فعالیتهای اصلی (مطالعه/ پژوهش) و استراحت را فراهم کند؛ 4) دانشجویان امکان حرکت و فعالیت آزاد در آن مکانها را داشته باشند و آسایش محیطی آنها فراهم شود؛ 5) این مکانها پذیرای دانشجویان با الگوهای شخصیتی گوناگون باشند و بهواسطه صرف زمان در آن، دانشجویان با مکان و افراد آن آشنا شوند. همچنین، ویژگیهای جمعیتشناختی همچون جنسیت، بومی یا غیربومی بودن دانشجویان، مقطع تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل تأثیر معناداری بر اولویتهای فضایی دانشجویان دارند. یافتههای این پژوهش میتواند راهنمایی برای طراحی فضاهای آموزشی در جهت تقویت حس تعلق دانشجویان به دانشگاه باشد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول