تاثیر "گونه‌های سازمان فضایی" واحدهای مسکونی آپارتمانی بر "خلوت و تعامل اجتماعی" (مورد‌پژوهی آپارتمان‌های مسکونی متداول شهر آمل) - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 7، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1401 )                   جلد 7 شماره 1 صفحات 129-113 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
2- دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران ، aeinifar@ut.ac.ir
3- گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده:   (1441 مشاهده)
تعادل خلوت و تعامل اجتماعی از نیازهای اصلی روحی و روانی ساکنان واحدهای مسکونی آپارتمانی است. فقدان چنین تعادلی، از یک سو به انزوای اجتماعی و از سوی دیگر به ایجاد مزاحمت و سلب آسایش ساکنان منجر می‌شود.هدف پژوهش جستجوی راه‌های برقراری محیط متعادل خلوت و تعامل اجتماعی در سازمان فضایی واحدهای مسکونی آپارتمانی است. پرسش اصلی این است که، رابطه خلوت و تعامل اجتماعی با گونه‌های سازمان فضایی مسکن آپارتمانی چیست؟ چنین رابطه‌ای چه اهمیتی دارد؟ و چگونه می‌شود این رابطه را به تعادل رساند؟ مطالعه موردی به مسکن متداول آپارتمانی شهر آمل محدود شده است. آپارتمان‎های متداول به مجموعه‌های ردیفی با ارتفاع متوسط در سه تا شش طبقه که پله ارتباطی مشترک و مشاعات دیگر دارند، اتلاق می‌شود. روش تحقیق آمیخته و ترکیبی از روش کمی و کیفی است. رویه عملی تحقیق تکمیل پرسشنامه در نمونه‌ای از آپارتمان‌های مسکونی شهر آمل است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ساکنان واحدهای مسکونی آپارتمانی تعامل اجتماعی را نسبت به خلوت، که منجر به انزوا می­شود را ترجیح می‌دهند. رعایت تمهیدات طراحی برای تامین خلوت در دید و منظر داخلی و خارجی، انتقال صدا از فضاهای داخلی به یکدیگر و از خارج به داخل و تامین تعامل اجتماعی مطلوب خواسته ساکنان است. در نتیجه، تعادل میان خلوت و تعامل اجتماعی امری نسبی است، ضمن اینکه با سازمان فضایی واحدهای مسکونی ارتباط دارد، در طول زمان با تمایل مردم به انتخاب شیوه زندگی قابل تغییر و تطبیق است. این تمایل می‌تواند تحت تاثیر پیشینه زندگی و تطبیق با سازمان فضایی خانه‌های جدید باشد.
 
متن کامل [PDF 2330 kb]   (1118 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: شناسايي شكل زندگي مبتني بر سه مولفه کالبد، سبک زندگی و مفاهیم - معانی
دریافت: 1401/1/24 | پذیرش: 1401/5/30 | انتشار الکترونیک: 1401/6/3

فهرست منابع
1. انجمنی، زینب. 1393. بررسی مفهوم خلوت و چگونگی تحقّق آن در شکل‌گیري خانه‌هاي سنّتی. اولین همایش ملّی معماري مسکونی، ملایر، آموزشکدۀ فنی‌و‌حرفه‌ای سما، واحد ملایر.
2. آلتمن، ایروین. 1395. محیط و رفتار اجتماعی: خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام. (علی نمازیان)، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
3. جعفر محمدی، سمانه، و مجتبی انصاری، و محمد رضا بمانیان. 1398. رعایت فواصل انسانی و افزایش امنیت اجتماعی. پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، شماره 25، 137-156.
4. چرمایف، ســرج، و الکساندر، کریســتفر. 1997. عرصه‌های زندگی جمعی و زندگی خصوصی: به جانب یک معماری انســانی. ترجمۀ منوچهر مزینی. 1393. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
5. خامنه‌زاده، حنانه. 1396. مفهوم خلوت و چگونگی تحقق آن در زیست-جهان خانۀ ایرانی، مطالعۀ تطبیقی آن در خانۀ ایرانی ماقبل مدرن و خانۀ مدرن ایرانی. نشریۀ باغ نظر، دورۀ 14، شمارۀ 49، 31-40.
6. ذبیحی، حسین، و فرح حبیب، و کمال رهبری‌منش. 1390. بررسی رابطه بین میزان رضایت از مجتمع‌های مسکونی و تأثیر مجتمع‌های مسکونی بر روابط انسان (مطالعۀ موردی چند مجتمع مسکونی در تهران). فصلنامۀ هویت شهر، دورۀ 5، شماره 8 ، 103-118.
7. رییسی، ایمان، و الهه سادات حسینی. 1394. بررسی رابطۀ خلوت و تعامل در چند مجتمع مسکونی قزوین. فصلنامه هویت شهر، دوره 9، شماره 21, 40-29 .
8. راپاپورت، آموس. 1392. انسان‌شناسی مسکن. (خسرو افضلیان)، تهران، انتشارات حرفه هنرمند.
9. شاهچراغي، آزاده، و علیرضا بندر آبادی. 1395. محاط در محیط: کاربرد روانشناسي محیطي در معماری و شهرسازی، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهي.
10. عینی‌فر، علیرضا. 1379. عوامل انسانی-محیطی مؤثر در طراحی مجموعه مسکونی. نشریۀ هنر‌های زیبا، شماره 8 ، 109-118.
11. عینی‌فر، علیرضا، و آزاده آقالطیفی. 1391. انسان و خانه: تبیین الگوی تعامل انسان و خانه معاصر در ایران. رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران.
12. ---------. 1390. مفهوم قلمرو در مجموعه¬های مسکونی (مطالعه مقایسه‌ای دو مجموعه مسکونی در سطح و در ارتفاع در تهران. نشریۀ هنر‌های زیبا، شمارۀ 47 ، 17-28.
13. غفوریان، میترا، و وحید افشین‌مهر، و زهرا نوروزی‌زاده. 1396. بازشناسی مؤلفه‌های پایداری اجتماعی مؤثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در مجموعه‌های مسکونی (مطالعۀ موردی: محلۀ اباذر، تهران). فصلنامۀ هویت شهر، دوره 11، شماره 2، 31-42.
14. کشفی، محمد، و سیدباقر حسینی، و سعید نوروزیان ملکی. 1391. نقش فضاهای عمومی ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین. فصلنامۀ مدیریت شهری، دوره 10، شماره 30، 8-10.
15. لاوسون، برایان. 2001. زبان فضا. ( علیرضا عینی‌فر). 1394. تهران: موسسه انتشارات وچاپ دانشگاه تهران.
16. لنگ، جان. 1987. آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمۀ علیرضا عینی‌فر. (1395). تهران: موسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
17. مهاجرمیلانی، آزاده، و علیرضا عینی‌فر. 1398. بازشناسی سازمان فضایی مسکن متداول تهران. نشریۀ هنرهای زیبا، دورۀ 24، شمارۀ 1, 45-56.
18. هال، ادوارد توئیچل. 1966. بُعد پنهان. (منوچهر طبیبیان). 1392. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.