ارزیابی حکمروایی خوب شهری– مطالعۀ موردی: شهر نیشابور - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 7، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1401 )                   جلد 7 شماره 2 صفحات 161-147 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Moradi M. Evaluation of Good Urban Governance in Iran - Case Study: Neyshabur City. CIAUJ 2022; 7 (2) :147-161
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-384-fa.html
مرادی مریم. ارزیابی حکمروایی خوب شهری– مطالعۀ موردی: شهر نیشابور. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1401; 7 (2) :147-161

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-384-fa.html


گروه معماری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران ، dr.m.moradi441@gmail.com
چکیده:   (881 مشاهده)
رشد پدیدۀ شهرنشینی و بالارفتن مهاجرت به شهرها، به توسعۀ غیرقابل کنترل نواحی شهری، کاهش سطح رفاه، پدیدۀ حاشیه‌نشینی و ایجاد مشکلات فراوان برای شهرها به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه منجر شده است. مجموعۀ این عوامل، موجب نگرانی‌های برنامه‌ریزان و سیاستمداران حوزۀ شهری گردیده و باعث شده که مدیران، برنامه‌ریزان شهری و همچنین سیاستمداران در این زمینه، ورود نموده و به‌دنبال علل این ماجرا باشند. زیرا بی‌توجهی به وضعیت هر متغیر تأثیرگذار، به بروز مسائل و مشکلاتی فراگیر مانند فقر، بیکاری، تورم، آلودگی محیط زیست و نابودی زیرساخت‌ها در محیط شهری منجر می‌گردد. از این‌رو، به‌منظور ایجاد محیطی بهتر، مساعدتر، سالم‌تر، آسان‌تر و دلپذیرتر برای ساکنان یک شهر، در طول چند دهۀ اخیر، رویکردهای گوناگونی در عرصۀ مدیریت شهری مطرح شده که حکمروایی خوب شهری، از مطرح‌ترین این رویکردهاست. در رویکرد مدیریتی حکمروایی خوب شهری، حق شهروندان توسط مدیران و برنامه‌ریزان به‌درستی شناسایی و در مدیریت شهری در نظر گرفته شده است، به‌طوری‌که تمام سیاست‌ها و برنامه‌های شهری حین تنظیم و پیش از اجراشدن با آن‌ها در میان گذاشته شده و در نهایت خروجی‌اش مورد تأیید آنان بوده و بدین سبب بیشترین کارایی و تأثیر را خواهد داشت. حکمروایی خوبِ شهری در تقابل با رویکرد مدیریت شهریِ دولت‌محور توسط سازمان‌های ملی و بین‌المللی مورد تأیید و تأکید قرارگرفته و همواره آن را به‌مثابۀ یکی از پیش‌نیازها و عناصر شهرهای پایدار به‌شمار می‌آورند. حکمروایی خوب شهری از آن‌دسته مفاهیمی است که رفاه شهروندان و عدالت اجتماعی را در نظر گرفته و سیاست‌ها و برنامه‌های آن، در قالب شاخص‌های به‌خصوصی جای می‌گیرند.از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارزیابی متغیرهای حکمروایی خوب شهری، به‌دنبال پاسخ این پرسش است که؛ اصول و ارزش‌های حکمروایی خوبِ شهری به چه میزان در مدیریت شهری مورد توجه‌اند؟ بدین منظور، روش انجام این تحقیق ترکیبی بوده به‌گونه‌ای که روش‌های توصیفی-تحلیلی و استدلال منطقی را دربرمی‌گیرد. ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی شاخص‌های مورد نظر (مشارکت‌پذیری، شفافیت، پاسخ‌گویی، حاکمیت قانون، عدالت، مسئولیت‌پذیری) استخراج شده و پرسشنامه بسته، بااستفاده از طیف لیکرت پنج گزینه‌ای تهیه و در میان جامعۀ آماری با حجم نمونۀ 384 نفر از شهروندان بالای بیست سالِ ساکن نیشابور که به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده بودند، توزیع و سپس داده‌ها با استفاده از آزمون تی در محیط نرم‌افزاری spss تحلیل گردیدند. نتایج بیانگر این امر است که میانگین قضاوت شهروندان دربارۀ عملکرد مدیریت شهری نیشابور در شاخصِ شفافیت با میانگین 34/2 بهترین و در شاخصِ عدالت با میانگین 18/2 ضعیف‌ترین وضعیت را به خود اختصاص داده و مشخص می‌گردد که توجه مطلوبی به شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در عملکرد شهرداری و شورای شهر نیشابور به‌عنوان سازمان‌های مهم مدیریت شهری دیده نمی‌شود.
متن کامل [PDF 1983 kb]   (366 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1401/4/8 | پذیرش: 1401/7/28 | انتشار الکترونیک: 1401/12/8

فهرست منابع
1. اودین، محمدجاسم، اشرفون، لیلا. 2007. توسعه از طریق حکمروایی خوب: درس‌هایی برای کشورهای در حال توسعه، مجلۀ مسائل آسیایی، شماره 3.
2. برک‌پور، اسدی، ا. 1387. نظریه‌های مدیریت و حکمروایی شهری، دانشگاه هنر، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، گروه شهرسازی.
3. برک‌پور، ناصر. 1381. حکمروایی شهری و نظام ادارۀ شهرها در ایران، کنفرانس ملی برنامه‌ریزی ومدیریت شهری، صص 491-519.
4. تقوایی، علی‌اکبر، تاجدار، رسول. 1388. درآمدی بر حکمروایی خوب شهری- رویکردی تحلیلی، نشریۀ مدیریت شهری، 7 (23)، ص58-45.
5. توکلی‌نیا، جمیله؛ شمس پویا، محمدکاظم. 1396. به‌سوی حکمروایی اجتماع محلی، کوششی در معرفی موضوعات و عرصه‌های کلیدی موردپژوهی، محلۀ درکه، فصلنامۀ آمایش محیط، 10(37)، ص216-195.
6. حاتمی‌نژاد، حسین؛ شریف‌زاده اقدم، ابراهیم، شیخی، عبدالله. 1394. ارزیابی حکمروایی خوب در پایداری محله‌های شهری پیرانشهر، فصلنامۀ شهر پایدار، 2 (2)، ص126-105.
7. زندیه، ا، 1399. بررسی عملکرد شهرداری‌ها در چارچوب رویکرد حکمروایی خوب شهری، نمونه موردی: شهر ملایر، فصلنامۀ آمایش محیط، دورۀ 10، شماره 39، ص 76-59.
8. شریف‌زاده، محمدشریف، عبداله‌زاده، غلامحسین، صالحی‌تالشی، فاطمه، خواجه شاهکوهی، علیرضا .1396. حکمروایی شایسته مبتنی‌بر سرمایۀ اجتماعی در مدیریت روستایی در شهرستان جویبار، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 7 (23)، ص122-105.
9. صرافی، م. 1388. مدیریت یکپارچۀ شهری در خدمت توسعۀ اجتماعات محلی، ماهنامه منظر، شماره سوم.
10. طالبی، محمدعلی، رهنمایی، محمدتقی، قربانی‌نژاد، ریباز. 1399. آسیب‌شناسی موانع تحقق حکمروایی خوب شهری در شهرهای میانی- مطالعۀ موردی: نیشابور، فصلنامۀ شهر پایدار، دورۀ 3، شمارۀ 4، صص 57-43.
11. علیزاده، هادی؛ نعمتی، مرتضی، رضایی جعفری، کامران. 1394. تحلیلی بر معیارهای حکمروایی خوب شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، نشریۀ مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 6(24)، ص128-105.
12. کیو شنگ، پاپ.2010. حکمروایی خوب شهری در آسیای جنوب‌شرقی، مجلۀ محیط و شهرنشینی آسیا.
13. لطیفی، غلامرضا .1387. مدیریت شهری، تهران: سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
14. محمدپور زرندی، حسین، طباطبایی فردآبادی، سید محسن. 1396. حکمروایی خوب شهری رهیافتی نوین به اقتصاد و مدیریت شهری، تهران: انتشارات طحان.
15. محمدی، جمال؛ کمالی باغراهی. 1395. تحلیل شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در راستای استراتژی توسعۀ شهری، مورد شناسی: محدوده بافت فرسوده شهر کرمان، جغرافیا و آمایش شهری، منطقه ای، (21)، ص153-170.
16. هوپ، کمپ رونالد. 2009. توسعۀ ظرفیت برای حکمروایی خوب در کشورهای در حال توسعه: چندین تجربۀ عملی، مجلۀ بین‌المللی مدیریت عمومی، شمارۀ 32.

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb