مؤلفه‌های معماری برای شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین در عرصه میانی محیط‌های مسکونی - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 8، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1402 )                   جلد 8 شماره 1 صفحات 227-211 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Yari Boroujeni N, Shafaei M, Afshari M, Saleh Sedghpour B. Architectural Components for the Formation of Sweet Collective Memories in the "In-Between Space" of Residential Environments. CIAUJ 2023; 8 (1) :211-227
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-463-fa.html
یاری بروجنی نفیسه، شفایی مینو، افشاری محسن، صالح صدق پور بهرام. مؤلفه‌های معماری برای شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین در عرصه میانی محیط‌های مسکونی. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1402; 8 (1) :211-227

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-463-fa.html


1- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران ، arch.nafis.yari@gmail.com
2- گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3- گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
چکیده:   (566 مشاهده)
عرصه‌ میانی محیط مسکونی، بستری برای شکل‌گیری ملاقات، دورهمی‌ها، مواجهه و تعامل همسایگان با یکدیگر است؛ اما امروزه در اکثر محیط‌های مسکونی این عرصه حذف گردیده است یا به لحاظ کیفی چندان موردتوجه نیست. عرصه میانی به‌عنوان اولین مکانی که ساکنان پس از خروج از قلمرو خصوصی داخل خانه خود با آن مواجه می‌شوند، بستر مناسبی برای شکل‌گیری خاطرات جمعی است. خاطراتی که مقدمه هویت مکانی هستند و در ایجاد دل‌بستگی به مکان نقش مؤثری دارند لذا شناسایی مؤلفه‌های معمارانه در این عرصه‌ به‌منظور شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین باهدف ارتقای کیفی عرصه‌ میانی در محیط‌های مسکونی ضروری است. هرچه تعداد افراد درگیر با خاطره بیشتر باشد، بار جمعی خاطره افزایش می‌یابد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤال است که در عرصه میانی محیط‌های مسکونی، مؤلفه‌های معماری مؤثر بر شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین کدم‌اند؟ روش تحقیق پژوهش کیفی است. جامعه موردمطالعه متخصصان رشته معماری و شهرسازی حوزه مسکن و روان‌شناسی محیطی است. روش نمونه‌گیری تلفیقی از نمونه‌گیری نظری با رویکرد نمونه در دسترس و نمونه‌گیری گلوله برفی است. در این پژوهش، مؤلفه‌های معماری برای شکل‌گیری خاطرات جمعی شیرین با توجه به نظریات متخصصان دانشگاهی پس از پرسشنامه باز پاسخ متخصصین به‌وسیله تکنیک کدگذاری باز و محوری در روش تحقیق زمینه‌ای حاصل گردیدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در عرصه میانی محیط‌های مسکونی، خاطرات جمعی شیرین از طریق حضورپذیری خاطره¬ساز، اجتماع‌پذیری خاطره¬ساز، رویدادپذیری خاطره¬ساز و تصویرسازی خاطره-ساز شکل می‌گیرد که برای هر یک از این متغیرها نیز 3 مؤلفه‌های خاطره¬ساز شناسایی شدند.
متن کامل [PDF 2169 kb]   (310 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1402/2/9 | پذیرش: 1402/6/13 | انتشار الکترونیک: 1402/6/30

فهرست منابع
1. آقالطیفی، آزاده. «الگوی تعامل انسان و خانه معاصر در ایران». رساله دکتری. دانشگاه تهران. تهران. (1391).
2. اسمعیلیان، سحر و احسان رنجبر. «بررسی تطبیقی مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری و انتقال خاطرات جمعی در فضاهای عمومی شهری نمونه موردی: تهران میدان تجریش، میدان بهارستان و میدانچه تئاتر شهر». معماری و شهرسازی آرمان شهر. 6،11. (1392): 181-194.
3. اهری، زهرا. «شهر، جشن، خاطره: تأملی در نسبت فضاها و جشن‌های شهری در دوران صفویان و قاجاریان». نشریه هنرهای زیبا. معماری و شهرسازی 3. 47. (1390): 5-16.
4. باشلار، گاستون. «دیالکتیک برون و درون (پدیدارشناسی خیال)». ترجمه: امیر مازیار. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر. (1385).
5. پرتوی، پروین. «پدیدارشناسی مکان». فرهنگستان هنر: تهران. (1387).
6. پورمحمد، شهراد، سید علیرضا شجاعی، حسین کلانتری خلیل‌آباد و مسعود تقوایی. «کاربست تأثیر شناختی شاخص خاطره بر ارتقای حس رضایتمندی ساکنین محلات شهر شیراز». فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای 5، 14 (1399): 55-80.
7. توان، یی - فو. «تقابل اصالت و حس مکان». ترجمه: راضیه رضازاده. فصلنامه خیال 16، (1384): 126-139.
8. حبیب زاده عمران، محمد، علیرضا عینی فر و آزاده شاه‌چراغی. «تأثیر گونه‌های سازمان فضایی واحدهای مسکونی آپارتمانی بر خلوت و تعامل اجتماعی، مورد پژوهی آپارتمان‌های مسکونی متداول شهر آمل». فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی ۷، 1 (۱۴۰۱):۱۱۳-۱۲۹.
9. حبیبی، سیدمحسن. «فضای شهری، حیات واقعه‌ای و خاطره های جمعی». صفه 9، 28. (1378): 16-21.
10. حجت، عیسی، فرهنگ مظفر و سیده پوراندخت سعادتی. «تبیین صفات تأثیرگذار خانه در شکل‌گیری دلبستگی انسان به آن (ارائۀ یک مدل فرآیند علّی)». نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی 22، 2 (1396): 51-62.
11. حسینی کومله، مصطفی. «مدیریت خاطره جمعی به کمک طراحی شهری (نمونه موردی: ناحیه تاریخی لاهیجان)». رساله کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه شهید بهشتی: تهران. (1388).
12. دانشپور، سیدعبدالهادی، مهران علی الحسابی و مصطفی حسینی کومله. «پدیدارشناسی دگرگونی، پیوستگی و پایایی مفهوم شهر و خاطره در مرکز تاریخی تهران از منظر معماران، مورخان و اصحاب هنر». فصلنامه علمی مطالعات میان فرهنگی، 15،44. (2020): 51-76
13. استراوس، آنسلم و جولیت کوربن. «مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای)». ترجمه: ابراهیم افشار. انتشارات نشر نی: تهران. (1400)
14. سامه، آسیه. «تبیین تحقق‌پذیری معمارانه خاطره‌انگیزی یادمان‌های شهری به‌واسطه بازنمایی‌های ذهنی- فضایی». رساله دکتری. دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر اصفهان: اصفهان. (1399)
15. سلطانی، مهدی. «بازتاب مفهوم خاطرۀ جمعی در تاریخ‌نگاری معماری». فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی 5، 2 (1399): 1-15.
16. علی الحسابی، مهران، سید عبدالهادی دانشپور و مصطفی حسینی کومله. «فرآیند تدقیق عنوان پژوهش مسئله محور و بوم خاست دکتری در ایران: تعریف پژوهش پیرامون «خاطره جمعی» در شهر ایرانی». فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای 4،10(1400): 31-72
17. عینی فر، علیرضا، حسین ضبیحی و مژگان ساسانی. «بررسی انسان‌شناختی فضای میانی در مسکن سنتی و معاصر شهر شیراز». پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران. 5،1. (1394): 7-26
18. گل، یان. «زندگی میان ساختمان‌ها کاربرد فضای جمعی». ترجمه: علی اکبری، فرشته کرمیان و نسترن محرابی. تهران: انتشارات پرهام نقش. (1396).
19. گلرخ، شمین و مهسا باقری. «فضای عمومیِ یادمانی، تجسم کدام خاطره‌ی جمعی؟ مطالعه‌ی میدان امام علی (ع) اصفهان در تجربه‌ی کسبه‌ی محلی». صفه 30، 4(1399):67-82 [DOI:10.29252/soffeh.30.4.67]
20. مهاجر، الهه، حمیدرضا عظمتی و خسرو موحد. «ابعاد تأثیرگذار بر خودشکوفایی در مجتمع‌های مسکونی از نگاه متخصصان». فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی 6، 2 (1400): 191-210
21. میرمقتدایی، مهتا. «معیارهای سنجش امکان شکل‌گیری، ثبت و انتقال خاطرات جمعی در شهر». هنرهای زیبا 37، (1388): 5-16

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb