شهرها متناسب با فرهنگ یک ملت شکل گرفته و انعکاس دهندۀ هویت آن‌‌ها بوده‌‌اند. در سیمای کنونی شهرها هویت اسلامی کمتر مورد توجه است. معنا از مهم‌‌ترین ابعاد هویتی شهر، محسوب می‌‌شود و عدم تطابق آن با ارزش‌‌های فرهنگی، سبب هویت نامطلوب شهرهای امروزی است. در این راستا این تحقیق سیمای محلات قدیمی و معاصر تبریز را مورد سنجش قرار داده است و با شناسایی نشانه‌‌های معماری محلات فوق از منظر ادراک مخاطبان، به این سئوالات پاسخ می‌‌دهد که تفاوت‌‌ معنای ادراکی نشانه‌‌ها از منظر فرهنگ اسلامی چیست؟ و در تحلیل معناشناختی، انطباق سیمای شهر با هویت اسلامی چگونه است؟ این پژوهش، توصیفی تحلیلی است و در مرحلۀ اول در بستر مطالعات کتابخانه‌‌ای به مرور منابع می‌‌پردازد و سپس به روش تحقیق موردی و با استفاده از پرسش‌‌نامه و تحلیل میدانی به شناسایی و بررسی نشانه‌‌ها براساس شاخص‌‌های معناشناسی برگرفته از اندیشۀ اسلامی می‌‌پردازد. نتایج حاکی از آن هستند که نشانه‌‌های محلات سنتی، کارکرد مذهبی و نشانه‌‌های محلات معاصر، عملکرد مادی دارند. براساس یافته‌‌های تطبیقی، درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در محلۀ سنتی شتربان در مقایسه با محلۀ نوساز رشدیه، در سه سطح معانی شکلی-کاربردی، ذهنی-عاطفی و ارزشی-نمادین با اصول معناشناسی برآمده از اندیشۀ اسلامی(الهی-معنوی، اجتماعی، زیست محیطی و هویتی) انطباق بیشتری دارد. با توجه به اینکه درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در محلات شتربان و رشدیه بر اساس طرحواره‌‌های ذهنی و الگوهای فضایی سکونت سنتی و معاصر شکل گرفته است، در هر دو محله می‌‌توان با اتخاذ راهکارهایی، نسبت به ارتقاء درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در ابعاد کالبدی، عملکردی و معنایی اقدام کرد.