1- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2- دانشگاه صنعتی سهند ، a.maleki@tabriziau.ac.ir
چکیده: (4682 مشاهده)
محیطزیست محل زندگی و تأمینکنندۀ اصلیترین نیازهای انسان است. این در حالی است که مشکلات محیطزیست امروزه به بحران جهانی تبدیل شده است. سرآغاز مشکلات زیستمحیطی را شاید بتوان انقلاب صنعتی و نیاز بیشتر به مسکن و گسترش شهرنشینی و بهتبع آن بهرهگیری بیرویّه از طبیعت دانست. با ورود مدرنیته به ایران و تقلید همهجانبه از غرب، ایران نیز به عرصۀ ساختوسازهای بیرویّه و استفادۀ حداکثری از منابع طبیعی و به تبع آن تخریب محیطزیست تبدیل شد. این در حالی است که در ایران پیشینهای غنی از اندیشههای اسلامی وجود دارد و توجه به این اندیشهها میتواند راهگشای این مشکل باشد. مسئلۀ مسکن و تبیین نقش رابطۀ سهجانبۀ انسان، طبیعت و معماری از مهمترین جنبههای زندگی انسان است و این سؤال مطرح میباشد که دین اسلام چه معیارها و اصولی را برای دستیابی به مسکن مطلوب معرفی میکند؟ بدین منظور در این مقاله با مطالعۀ اندیشههای اسلام، نحوۀ دستیابی به مسکن مطلوب بررسی گردید و با استفاده از نظریۀ «دادهبنیاد متنی» معیارهای دستیابی به مسکن مطلوب اسلامی که در تعامل با محیطزیست باشد، بررسی شد؛ و به منظور درک آنچه باید اتفاق بیفتد تا به اصول مسکن مطلوب دست یابیم، مقایسهای بین تفاوتهای موجود بین معیارهای مسکن مطلوب اسلامی و مسکن معاصر در ایران صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد چهار اصل «وحدتگرایی»، «تعادل»، «ارتباط با طبیعت» و «ایمان و تدین» اصول اساسی در دستیابی به تعامل با محیط هستند که باید در طراحی مسکن مد نظر قرار گیرند. همچنین در این مسیر، مدلی برای دستیابی به مسکن مطلوب اسلامی ارائه گردید. این مدل نشان میدهد که مسکن اسلامی میتواند به بازگرداندن هویت به آثار معماری، کاهش آسیب به محیطزیست و احیای فرهنگ اسلامی در عین بهبود روابط اجتماعی و توسعۀ اقتصادی کشور در زمینههای مختلف از جمله بهرهوری انرژی و حفظ منابع طبیعی کمک کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی دریافت: 1397/4/22 | پذیرش: 1397/4/22 | انتشار الکترونیک: 1397/4/22
ارسال پیام به نویسنده مسئول