سازمان فضایی شهر تبریز در دوره ترکمانان و تأثیر آن بر نظام ارتباطی میان مرکز شهر قدیم با مرکز حکومتی جدید در پایتخت‌ های صفویان - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
دوره 3، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1396 )                   جلد 3 شماره 1 صفحات 80-65 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jafarpour Nasser S. Spatial Organization of Tabriz in the Turkmen Period and its Influence on the Relationship System between the Old City Center and the New Government Center in the Safavid Capitals. CIAUJ 2017; 3 (1) :65-80
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-177-fa.html
جعفرپورناصر ساناز. سازمان فضایی شهر تبریز در دوره ترکمانان و تأثیر آن بر نظام ارتباطی میان مرکز شهر قدیم با مرکز حکومتی جدید در پایتخت‌ های صفویان. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1396; 3 (1) :65-80

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-177-fa.html


دانشگاه هنر اصفهان ، s.jafarpour@aui.ac.ir
چکیده:   (4072 مشاهده)
با ورود شاه اسماعیل اول (930-892 ه.ق.) به تبریز و بر تخت نشستن وی در دولتخانه صاحب‏‌آباد سلسله صفویه در سال 907 ه.ق./1502م. تأسیس شد. شهر تبریز به ‏عنوان نخستین پایتخت صفویان، دارای سازمان فضایی تکوین یافته‌‏ای از دوره ترکمانان (قراقوینلو و آق‏‌قوینلو) بوده است. آنچه که ماهیت چنین ساختاری را نیرومند و تأثیرگذار ساخته بود چگونگی مرتبط ساختن مرکز شهر قدیم با مجموعه حکومتی جدید شهر بود. چنان‏‌که طراحی ارسن حکومتی جدید در قزوین (962 ه.ق.) و اصفهان (1006 ه.ق.) به عنوان پایتخت‌‏های بعدی صفویان، از این امر متأثر بوده است. در شهر تبریز میدان عتیق به عنوان فضای شهری کهن شهر، بواسطه فضاهائی تجاری مانند راسته‏‌های بازار و قیصریه به میدان صاحب‏‌آباد به عنوان میدان حکومتی جدید شهر مرتبط گشته بود. این نظام ارتباطی با تغییراتی در سلسله مراتب عناصر ارتباطی در پایتخت دوم صفویان شهر قزوین، در مجموعه دولتخانه باغ جعفرآباد، میدان سعادت‌‏آباد، خیابان و مجموعه بازار نو قابل بازخوانی است. اما نقطه عطف این روند تکوینی در شهرسازی مکتب اصفهان و در پایتخت سوم صفویه به وقوع پیوسته است. تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به سوالات مرتبط با سازمان فضایی شهر تبریز در دوره ترکمانان، و چگونگی بکارگیری عناصر شهری در قالب یک نظام ارتباطی در پایتخت‏‌های صفویان دارد. هدف از این مطالعه بررسی میزان تأثیرپذیری شهرسازی صفویه از الگوی سازمان فضایی شکل گرفته در دوره ترکمانان تبریز جهت برقراری ارتباط میان مرکز شهر قدیم و جدید است. بدین منظور جهت تبیین اهداف تحقیق مطالعه‌‏‏ای تطبیقی ما بین ساختار صفوی سه شهر تبریز، قزوین و اصفهان به عمل آمد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی داده‏‌ها جمع‌‏آوری و تفسیر گردید. در نهایت با جمع‏‌بندی مطالعات صورت گرفته، این نتیجه حاصل گشته که الگوی فضاهای تجاری و عمومی در قالب مجموعه بازار، جهت مرتبط ساختن مرکز شهر قدیم با مرکز حکومتی جدید، عاملی موفق به منظور ایجاد ساختار شهری انسجام یافته بوده است.
متن کامل [PDF 3074 kb]   (3260 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1397/4/22 | پذیرش: 1397/4/22 | انتشار الکترونیک: 1397/4/22

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb