Mendeley  

Zotero  

Ghasri M A, Mirgholami M, Hojjat E. An Analysis of Visiting Users’ Readings of the Relation between Form and Symbolism in Different Types of Contemporary Mosques in Tabriz based on Shiite Jurisprudential Decrees. CIAUJ 2018; 4 (1) :27-40
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-215-fa.html

مقولۀ خوانش مخاطبان از مساجد معاصر ایران در ادبیات نظری معاصر کشورمان، امری کمترشناخته‌‏شده است و اهمیت بنای مسجد در مقام یکی از سمبل‏‌های معماری اسلامی ایران، حساسیت ویژه‌ای به این حوزه می‌‏بخشد. در خوانش مخاطبان از دریچۀ رابطۀ فرم و نماد، به بنای مسجد به‏‌مثابۀ آمیخته‌ای از کالبد و معنا نگریسته می‏‌شود. امروزه، گاه شاهد ظهور مساجدی هستیم که خوانش مشترکی از آن‏ها بین مخاطبان وجود ندارد؛ لذا تحلیل چگونگی خوانش می‏‌تواند در معرفی این فرایند، مؤثر باشد. جهت‏‌گیری کلی پژوهش، بر اساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی است و ماهیت و روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. با استفاده از منابع مکتوب، مدلی برای خوانش مساجد معاصر به دست آمد و در بخش میدانی و ارزیابی خوانش مخاطبان، از نُه مسجد متنوع که از میان 180 مسجد معاصر تبریز انتخاب شده بودند، استفاده گردید. از ابزار پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده برای تقرب به اهداف پژوهش استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد در خوانش مساجد معاصر، علاوه بر عناصری چون گنبد و مناره، مفاهیم فرامادّی مانند آرامش روحی و معنویت نیز نقش مهمی دارند. به نظر می‌رسد در احکام فقهی شیعی، به عنوان معیار تحلیل خوانش برای سنجش برخی از عوامل دخیل در خوانش مانند، سبک، آرایه، مناره و محراب، سنجه‏‌هایی ارائه شده باشد و وجود برخی عناصر از جمله گنبد و ایوان، هر چند با معیارهای مذکور قابل سنجش نیستند، برای فهم و خوانش بهتر معانی در مساجد معاصر ضروری به نظر می‌رسند.