شیوۀ نوین خوانش متن معماری مبتنی بر نظریۀ بینامتنیت: (نمونۀ موردی: مسجد الغدیر) - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
دوره 4، شماره 1 - ( بهار و تابستان 1397 )                   جلد 4 شماره 1 صفحات 67-53 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Rahimi Atani S, Bazrafakan K, Raeisi I. A New Method for Reading Architectural Texts Based on the Theory of Intertextuality (Case Study: Al-Qadir Mosque, Iran). CIAUJ 2018; 4 (1) :53-67
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-217-fa.html
رحیمی اتانی سمیرا، بذرافکن کاوه، رئیسی ایمان. شیوۀ نوین خوانش متن معماری مبتنی بر نظریۀ بینامتنیت: (نمونۀ موردی: مسجد الغدیر). فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1397; 4 (1) :53-67

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-217-fa.html


1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران ، kav.bazrafkan@iauctb.ac.ir
3- دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران
چکیده:   (4729 مشاهده)
خوانش اثر معماری به‌صورت انفرادی و بدون در نظر گرفتن لایه‌های متنیِ مرتبط و مؤثر بر شکل‌گیری آن، یکی از کمبودهای حوزۀ نقد معماری است. نظریۀ بینامتنیت به هنگام مواجهه با آثار، آن‏ها را به صورت شبکه‏‌ای از متون در‏هم‌‏تنیده مورد بررسی قرار می‏‌دهد. این پژوهش با تکیه بر خوانش بینامتنی آثار معماری، روابط عناصر درون‌متنی با برون‌‏متنی و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی اثر معماری را مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش پس از بررسی نظریات نظریه‌‏پردازان بینامتنیت، مدلی برای نقد بینامتنیِ معماری تدوین شده است. سپس مدل ارائه‌‏شده در خوانش مسجد الغدیر مورد آزمون قرار گرفته است. پرسش‌ اصلی که نگارندگان در پی پاسخگویی به آن ‌بوده‌‏اند، بدین قرار است: اثر معماری چگونه مبتنی بر مدل نقد بینامتنی مورد خوانش قرار می‏‌گیرد؟ این پژوهش از گونۀ پژوهش‌های کیفی است که در مرحلۀ جمع‌آوری اطلاعات از روش توصیفی و در مرحلۀ تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش استدلال‏ منطقی بهره گرفته است. این تحقیق با تکیه ‌بر نظریۀ بینامتنیت صورت گرفته و در لایه‌های مختلف به بررسی متن مورد نظر (در اینجا اثر معماری) پرداخته است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که به‌کارگیری خوانش بینامتنی، از خوانش سطحی آثار معماری جلوگیری می‏‌کند و می‌تواند منجر به درک لایه‌های پنهان معنا شود و در خوانش اثر پارادایم‌های گسترده‌تری را درگیر نماید. ابعاد گوناگون معنایی در آثار معماری، در روابط بینامتنی به‌وسیلۀ تعدد لایه‌های مختلف در درون خویش در دو محور عمودی (درزمانی) نظامِ نشانگی درون آن و محور افقی (هم‏زمانی) نظام رمزگانی‌ آن، حاصل می‌شود.
متن کامل [PDF 1879 kb]   (3326 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1397/11/11 | پذیرش: 1397/11/11 | انتشار الکترونیک: 1397/11/11

فهرست منابع
1. اتو، وین. 1978. معماری و اندیشه نقادانه. ترجمۀ امینه انجم شعاع. 1384. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
2. احمدی، بابک. 1380. ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
3. آلن، گراهام. 2005. بینامتنیت. ترجمۀ پیام یزدانجو. 1392. تهران: نشر مرکز.
4. بمانیان، محمدرضا، هانیه اخوت، و پرهام بقایی. 1390. کاربرد هندسه و تناسبات در معماری. تهران: انتشارات هله/طحان.
5. چندلر، دانیل. 2007. مبانی نشانه‌شناسی. ترجمۀ مهدی پارسا. 1386. تهران: انتشارات سوره مهر.
6. زوی، برونو. 1956. چگونه به معماری بنگریم. ترجمۀ فریده گرمان. 1376. تهران: نشر کتاب امروز.
7. رئیسی، محمدمنان. 1389. معماری به‌مثابه متن: واکاوی امکان و قرائت‏های مختلف از یک اثر معماری. مجله منظر 7: 50-53.
8. سجودی، فرزان. 1387. نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: نشرعلم.
9. سوسور، فردیناندو. 1995. دورۀ زبانشناسی عمومی. ترجمۀ کوروش صفوی. چاپ سوم. 1378. تهران: نشر هرمس.
10. شاطریان، رضا. 1384. تحلیل معماری مساجد ایران. تهران: نشر نورپردازان.
11. کالینز، پیتر. 1965. ت‍اری‍خ‌ ت‍ئ‍وری‌ م‍ع‍م‍اری: دگ‍رگ‍ون‍ی‌ آرم‍ان‍ه‍ا در م‍ع‍م‍اری‌ م‍درن‌. ترجمۀ حسین حسن‏پور. 1375. تهران: نشر قطره.
12. کاپن، دیوید اسمیت. 1999. مبانی نظری معماری. ترجمۀ‏ علی یاران. 1383. تهران: نشر دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
13. مهندسین مشاور نقش. 1381. نقد آثاری از معماری معاصر ایران. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
14. معماریان، غلامحسین. 1384. آشنایی با معماری اسلامی ایران. تهران: انتشارات سروش دانش.
15. نامور مطلق، بهمن. ۱۳۹۰. درآمدی بر بینامتنیت: نظریه‌ها و کاربردها. تهران: انتشارات سخن.
16. ---. 1395. بینامتنیت از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم. تهران: انتشارات سخن.
17. نجومیان، امیرعلی. 1396. نشانه‏شناسی (مقالات کلیدی). تهران: انتشارات مروارید.
18. نقره‏کار، عبدالحمید، و محمدمنان رئیسی. 1390. تحلیل نشانه‏شناختی سامانه مسکن ایرانی بر پایه ارتباط لایه‏های متن/مسکن. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی 46 (2): 5-14.
19. ونتوری، رابرت. 1995. پیچیدگی و تضاد در معماری. در از مدرنسیم تا پست‌مدرنسیم. ویراستۀ لارنس کهون. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. 1381. تهران: نشر نی.
20. یوهانسون، یورگن‌دینس، و سوند اریک لارسن. 2002. نشانه‌شناسی چیست؟ ترجمۀ سیدعلی میرعمادی. 1388. تهران: ورجاوند.
21. ل‍وک‍ور‌ب‍وزی‍ه‌. 1985. به سوی یک معماری جدید. ترجمۀ محمدرضا جودت. 1390. تهران: آرمانشر.
22. جنکز، چارلز. 1996. پست‏مدرنیسم چیست؟ ترجمۀ فرهاد مرتضایی. 1379. تهران: کلهر.

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb