Mendeley  

Zotero  

Leylasi Marand S, Hashempour P. The Comparative study of physical individualition of historical houses in a range of historical and cultural region of Tabriz. CIAUJ 2021; 6 (1) :53-77
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-282-fa.html

تشخص کالبدی به معنای مجموعه صفاتی است که برای هر فضا معنای خاصی به وجود می‌آورد، آنچه به کالبد تشخص می‌دهد، همان ویژگی‌هایی است که آن را از غیر خود متمایز می‌کند و فضا را نسبت به سایرین ممتاز و ارجح می‌کند. خانه یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال اصلی‌ترین گونه‌ی معماری است و معماران در تلاشند، با ارجاع به مفاهیم و بهره‌گیری از بناهای تاریخی ارزشمند، به کیفیت مطلوبی از خانه‌ها دست یابند. مطالعه‌ی حاضر در پی یافتن عوامل موثر بر تشخص کالبدی خانه‌هاست تا به این منظور چارچوب مشخصی جهت بررسی سیر تحول تشخص‌ کالبدی خانه‌های تاریخی محدوده‌ای از منطقه‌ی فرهنگی تاریخی تبریز ارائه دهد. در این پژوهش، از روش توصیفی تحلیلی برای شناسایی مولفه‌های موثر بر تشخص کالبدی و روش مقایسه تطبیقی، جهت بررسی تحولات تشخص کالبدی خانه‌های تاریخی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عوامل موثر بر تشخص کالبدی را می‌توان به عامل کالبدی (عوامل متمایزکننده‌ی کالبد) و عوامل انسانی (معمار، ساکنین و صاحبین) تقسیم کرد. عوامل کالبدی بر پایه نظریه‌ی شولتز در سه سطح مواجهه با آن (گونه‌شناسی، سیماشناسی، موضع‌شناسی) مورد بررسی قرار گرفت که در این بررسی تشخص کالبدی در گونه‌ی پهلوی اول از لحاظ سیماشناسی و موضع‌شناسی نسبت به گونه‌ی قاجار کاهش یافته است. نتایج به دست آمده از بررسی عوامل انسانی، تاییدی بر این مدعاست که در مجموع خانه‎های قاجار محدوه‌ای از منطقه فرهنگی تاریخی تبریز نسبت به خانه‌های پهلوی اول آن منطقه متشخص‌تر است و سیر تحول خانه‌ها به سمت سادگی و عدم تشخص گرویده است.