Mendeley  

Zotero  

Narjabadifam M, Karami I, Raeesi M M, Javan Forouzande, A. A Comparative Semantic Study of Landmarks of Old and Contemporary Neighborhoods from Perspective of Islamic Notions and the Perspective of Citizens' Perception (A Case Study of Shotorban and Roshdiyeh Neighborhoods of Tabriz). CIAUJ 2021; 6 (2) :133-152
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-308-fa.html

شهرها متناسب با فرهنگ یک ملت شکل گرفته و انعکاس دهندۀ هویت آن‌‌ها بوده‌‌اند. در سیمای کنونی شهرها هویت اسلامی کمتر مورد توجه است. معنا از مهم‌‌ترین ابعاد هویتی شهر، محسوب می‌‌شود و عدم تطابق آن با ارزش‌‌های فرهنگی، سبب هویت نامطلوب شهرهای امروزی است. در این راستا این تحقیق سیمای محلات قدیمی و معاصر تبریز را مورد سنجش قرار داده است و با شناسایی نشانه‌‌های معماری محلات فوق از منظر ادراک مخاطبان، به این سئوالات پاسخ می‌‌دهد که تفاوت‌‌ معنای ادراکی نشانه‌‌ها از منظر فرهنگ اسلامی چیست؟ و در تحلیل معناشناختی، انطباق سیمای شهر با هویت اسلامی چگونه است؟ این پژوهش، توصیفی تحلیلی است و در مرحلۀ اول در بستر مطالعات کتابخانه‌‌ای به مرور منابع می‌‌پردازد و سپس به روش تحقیق موردی و با استفاده از پرسش‌‌نامه و تحلیل میدانی به شناسایی و بررسی نشانه‌‌ها براساس شاخص‌‌های معناشناسی برگرفته از اندیشۀ اسلامی می‌‌پردازد. نتایج حاکی از آن هستند که نشانه‌‌های محلات سنتی، کارکرد مذهبی و نشانه‌‌های محلات معاصر، عملکرد مادی دارند. براساس یافته‌‌های تطبیقی، درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در محلۀ سنتی شتربان در مقایسه با محلۀ نوساز رشدیه، در سه سطح معانی شکلی-کاربردی، ذهنی-عاطفی و ارزشی-نمادین با اصول معناشناسی برآمده از اندیشۀ اسلامی(الهی-معنوی، اجتماعی، زیست محیطی و هویتی) انطباق بیشتری دارد. با توجه به اینکه درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در محلات شتربان و رشدیه بر اساس طرحواره‌‌های ذهنی و الگوهای فضایی سکونت سنتی و معاصر شکل گرفته است، در هر دو محله می‌‌توان با اتخاذ راهکارهایی، نسبت به ارتقاء درک شهروندان از نشانه‌‌های معماری در ابعاد کالبدی، عملکردی و معنایی اقدام کرد.