1- ، Solmazbabazade@yahoo.com
چکیده: (51 مشاهده)
شهر تاریخی اهر با قرارگیری در کریدور قدیمی تجاری منطقهای در شمالغرب فلات ایران، تجسدی از آمیختگی ارزشهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی بهصورت توأمان در پیکرهاش میباشد. در این بین ارسن شیخشهابالدیناهری در سیر تکوین منظومه کالبدی و جنبههای بصری خویش از قرن ششم تا یازدهم ه.ق، تنها مجموعه خانقاهیآرامگاهی در این شهر است که تبلوری از ساختارهای همپیوند یاد شده و مصداق عینی از نحوه اندیشهورزی پیشینیان در امر صناعت محیط مصنوع بهحساب میآید. لکن اغتشاش در هنجارهای محیطی محوطه و مداخلات کالبدی در آن با گسست ساختار تاریخی و روابط میان اجزای اثر طی سده اخیر متاثر از الگوهای نامتوازن توسعه شهری، موجب شکل گیری فضاهای بیهویت که فاقد عناصر بازگو کننده ارزشهای تاریخی میباشد؛ گردیده است. در پژوهش پیشرو تلاش بر این بود برای نخستینبار کیفیت و ساختار فضایی محوطه ارسن شیخشهاب و اجزاء معمارانه آن مشخص گشته و در ادامه به بازنمایی بصری کالبد باغ شیخ و عناصر ملزومه و دگرگونیهای آن در گذر زمان پرداخت شود. در این مسیر جهت حصول معرفت به کیفیت چشمانداز عینی مجموعه، روش تفسیریتاریخی بر پایه اطلاعات کتابخانهای(اسناد توصیفی) و مدارک تصویری بهره گرفته شده است. همچنین دستیابی به برخی اطلاعات کالبدی و فضایی جز از طریق بررسی و کاوشهای میدانی میسر نبود. در نتیجه تحقیق مشخص گردید اقدامات عمرانی در محوطه مذکور از نیمه اول قرن هفتم ه.ق با احداث بنیان خانقاه آغاز و در نیمه اول قرن یازده ه.ق سازمان فضایی آن با ترتیب باغ شیخ بر پایه هنجارهای اصلی باغ ایرانی یعنی آب، گیاه، راه و استقرار و ساختمان تکمیل گشت. با تحلیلهای انجام یافته، جزئیات انتظام و ارتباط فضایی عناصر انسانساخت محیطی(مصنوع) و آراء معمارانه آن نسبت به هم در محوطه مجموعه همچون هندسه و نظام آبیاری بدست آمد. در این راستا بازخوانی کیفیت و ساختار محوطه مجموعه شیخشهاب(باغ مترتب شده بر آن) میتواند به شناخت بخشی از ارزشهای مغفول مانده در باغسازی ایرانی در منطقه آذربایجان کمک نماید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران دریافت: 1401/1/24 | پذیرش: 1401/11/4
ارسال پیام به نویسنده مسئول