جستجوی مفهوم خانه ایرانی با تکیه‌بر انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی (مطالعه خانه‌های یزد و اصفهان) - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 7، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1401 )                   جلد 7 شماره 1 صفحات 191-173 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Varmaghani H. Searching for the Concept of Iranian House Based on the Adaptation of Historical Descriptions and Physical Structure (Study of Yazd and Isfahan Houses). CIAUJ 2022; 7 (1) :173-191
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-380-fa.html
ورمقانی حسنا. جستجوی مفهوم خانه ایرانی با تکیه‌بر انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی (مطالعه خانه‌های یزد و اصفهان). فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1401; 7 (1) :173-191

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-380-fa.html


گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران ، hosnavarmaghani@yahoo.com
چکیده:   (1295 مشاهده)
موضوع پژوهش حاضر بازاندیشی مفهوم خانه ایرانی است که با تکیه‌بر انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی به ارزیابی مؤلفه‌های شکل‌دهنده این مفهوم و رویکردهای کالبدی مؤثر بر آن در نمونه‌های مطالعاتی می‌پردازد. سؤال تحقیق آن است که توصیفات تاریخی خانه ایرانی کدام مؤلفه‌های کالبدی در شکل‌دهی به مفهوم خانه را بازنمایی می‌کند؟ انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی خانه ایرانی، نقش مؤلفه‌های مسکن را چگونه اولویت‌بندی می‌کند؟ رویکرد تحقیق شامل دو وجه کمی و کیفی است که با ترکیبی از روش‌های تحلیلی توصیفی، تاریخی تفسیری و استدلال منطقی در سه گام اصلی شامل مطالعات نظری مسکن، مطالعات تاریخی درباره خانه ایرانی و مطالعه شاخص‌های نظری و نحوی تحقیق در نمونه‌های منتخب از خانه‌های تاریخی انجام گرفته است. نمونه‌ها شامل 6 خانه در 2 شهر یزد و اصفهان از دوره صفوی و قاجار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه‌های پنج‌گانه خانه ایرانی متناظر با شاخص‌های نحوی تحقیق درمقایسه میان خانه‌های یزد و اصفهان از اولویت‌های متفاوتی برخوردار است؛ به‌طوری‌که خانه‌های اصفهان با دارابودن عمق فضایی اندک و دید محوری بالای مراحل ورود به عرصه‌ها، نسبت به خانه‌های یزد حد پایین‌تری از تقابل درون/ برون و میزان بالاتری از گونه‌گونی دیداری و امتزاج عرصه‌های طبیعی/ مصنوع را دارا هستند. همچنین تمرکزگرایی یا مرکزیت‌های چندگانه عملکردی، صورت‌دهی به جزء فضاهای شاخص فرهنگی/ آیینی و آمیختگی درجاتِ درون برحسب نقش عوامل فعالیتی/ معنایی دارای تفاوت‌هایی در شکل یابی کالبد خانه‌های یزد و اصفهان است که در تحلیل یافته‌ها به آن پرداخته شده است.
متن کامل [PDF 2936 kb]   (795 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1401/2/5 | پذیرش: 1401/5/30 | انتشار الکترونیک: 1401/6/3

فهرست منابع
1. آنه، کلود. 1398. اوراق ایرانی (خاطرات سفر کلود آنه). ترجمۀ ایرج پروشانی. تهران: گویا.
2. احمدی، سارا و حبیبی، میترا. 1398. بازشناسی مفهوم سکونت در سکونتگاه‌های خودانگیخته مبتنی‌بر تجارب جهانی. صفه، 29(87): 84-59.
3. اشراقی، فیروز. 1379. اصفهان از دید سیاحان خارجی. اصفهان: آتروپات.
4. باشلار، گاستون. 1388. دیالکتیک برون و درون: پدیدارشناسی خیال. ترجمۀ امیر مازیار. تهران: فرهنگستان هنر.
5. براون، ادوارد. 1386. یک‌سال در میان ایرانیان. ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: اختران.
6. بیشوپ، ایزابلا. 1375. از بیستون تا زردکوه بختیاری. ترجمۀ مهراب امیری، تهران: سهند.
7. تونر، فیلیپ. 1400. سکنی گزیدن: باستان‌شناسی، هایدگر و فناپذیری. ترجمۀ علیرضا یزدانی سنگری. تهران: آریارمنا.
8. دلاواله، پیترو. 1370. سفرنامه پیترو دلاواله. ترجمۀ شعاع‌الدین شفا. تهران: علمی و فرهنگی.
9. راپاپورت، آموس. 1398. انسان‌شناسی مسکن. ترجمۀ خسرو افضلیان. مشهد: کتابکده کسری.
10. راپاپورت، آموس. 1366. منشأ فرهنگی مجتمع‌های زیستی. ترجمه راضیه رضازاده. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
11. سیاح، حاج‌محمدعلی. 1346. خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت. به کوشش حمید سیاح. تهران: امیرکبیر.
12. شاردن، ژان. 1349. سیاحت‌نامه شاردن. ترجمۀ محمد عباسی. تهران: امیرکبیر.
13. فرمانفرمائیان، مریم. 1373. خاطرات مریم فیروز (فرمانفرمائیان). تهران: اطلاعات.
14. فروغی، حسن. 1381. تأثیر سفرنامه‌های فرانسوی مربوط به ایران بر ذهنیت خوانندگان در قرن هجدهم. پژوهش زبان‌های خارجی، 13، 78-51.
15. فریزر، جیمز بیلی. 1374. سفرنامه فریزر (معروف به سفر زمستانی). ترجمۀ منوچهر امیری. تهران: توس.
16. کمپفر، انگلبرت. 1360. سفرنامه کمپفر. ترجمۀ کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی.
17. کولیوررایس، کلارا. 1366. زنان ایرانی (سفرنامه کلارا کولیوررایس). ترجمۀ اسدا... آزاد. مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس.
18. لنگ، جان. 1397. آفرینش نظریه معماري: نقش علوم رفتاري در طراحی محیط. ترجمۀ علیرضا عینی‌فر. تهران: دانشگاه تهران.
19. لوتی، پیر. 1371. سفرنامه به‌سوی اصفهان. ترجمۀ بدرالدین کتابی. تهران: اقبال.
20. مارکوس، کلیر کوپر. 1399. خانه همچون آیینه درون. ترجمۀ حامد مظاهریان و نرگس سادات طباطبایی. تهران: دانشگاه تهران.
21. معین، محمد. 1391. فرهنگ فارسی (د-ق)، جلد 2. تهران: امیرکبیر.
22. مستوفی، عبدا.... 1386. شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه. جلد اول. تهران: هرمس.
23. نجمی، ناصر. 1375. دارالخلافه تهران در یک‌صد سال پیش. تهران: ارغوان.
24. نوربرگ شولتز، کریستیان. 1395. گزینه‌ای از معماری: معنا و مکان. ترجمۀ ویدا نوروزبرازجانی. تهران: پرهام نقش.
25. نوربرگ شولتز، کریستیان. 1392. مفهوم سکونت: به‌سوی معماری تمثیلی. ترجمۀ محمود امیریاراحمدی. تهران: آگه.
26. نوربرگ شولتز، کریستیان. 1387. معماری: حضور، زبان و مکان. ترجمۀ علیرضا سیداحمدیان. تهران: نیلوفر.
27. ورمقانی، حسنا. 1400. پژوهشي در خوانش شاخه‌های آميختگي در فضاي فردي-جمعي حياط خانه سنتي (خانه‌هاي تاريخي ايران مركزي در عهد قاجار و صفوي). فضای زیست، 1(1): 138-117.
28. ویشارد، جان. 1399. بیست سال در ایران. ترجمۀ علی پیرنیا. تهران: پل فیروزه.
29. ویلبر، دونالد نیوتن. 1390. باغ‌های ایران و کوشک‌های آن. ترجمۀ مهین‌دخت صبا. تهران: علمی و فرهنگی.
30. ویلز، چارلز جیمز. 1389. ایران در یک قرن پیش (سفرنامه دکتر ویلز). ترجمۀ غلام‌حسین قراگوزلو. تهران: اقبال.

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb