واکاوی نحوۀ تعامل دلالت‌های فرهنگی عناصر معماری در لایه‌های نشانه‌شناسی (مطالعۀ موردی: پردیس آستارا و پردیس ملت) - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
سال 7، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1401 )                   جلد 7 شماره 2 صفحات 228-209 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shahhoseini R, Shaliamini V, Dabagh A, Irani Behbahani H. Analyzing the Characteristics of Cultural Meanings of Architectural Elements in Semiotic Layers. CIAUJ 2022; 7 (2) :209-228
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-406-fa.html
شاه حسینی روشینا، شالی امینی وحید، دباغ امیرمسعود، ایرانی بهبهانی هما. واکاوی نحوۀ تعامل دلالت‌های فرهنگی عناصر معماری در لایه‌های نشانه‌شناسی (مطالعۀ موردی: پردیس آستارا و پردیس ملت). فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1401; 7 (2) :209-228

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-406-fa.html

واکاوی نحوۀ تعامل دلالت‌های فرهنگی عناصر معماری در لایه‌های نشانه‌شناسی (مطالعۀ موردی: پردیس آستارا و پردیس ملت)
روشینا شاه حسینی1 ، وحید شالی امینی* 2، امیرمسعود دباغ3 ، هما ایرانی بهبهانی4
1- گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، vah.shali_amini@iauctb.ac.ir
3- گروه معماری، دانشگاه سوره، تهران، ایران
4- گروه مهندسی طراحی محیط، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده:   (1009 مشاهده)
معماری همانند سایر متون فرهنگی، تفسیر و تأویل شده است و دلالت‌هایی را در ذهن بیننده ایجاد می‌کند. این دلالت‌ها در لایه‌های متمایزی که بر مبنای نظام‌های رمزگان مختلف ایجاد شده است، شکل می‌گیرند. پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که دلالت‌های فرهنگی عناصر بنای معماری در لایه‌های مختلف چگونه با یکدیگر تعامل می‌کنند. در این راستا، معماری پردیس‌های سینمایی ملت و آستارا به‌مثابۀ یک متن، درِ ذیل چهارلایۀ‌ کارکردی، محیطی، زیباشناسی و پدیدارشناسی به صورت جزء‌به‌جزء مورد بررسی قرار می‌گیرد. هر بنا در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شده است. نتایج نشان داد پردیس ملت به انسجام کامل میان لایه‌های چهارگانه و تقویت دلالت‌های هر لایه توسط لایه‌های دیگر و دست‌یابی به تعریف جدید از فضای معمارانه و هنری منتهی شده است و پردیس آستارا به تمرکز بر بُعد عملکردی و فرمیِ سینما و غفلت از ارتباط میان‌ لایه‌ها و عدم ارضای ذهنی مخاطب از حضور در فضای هنری منجر شده است. مهم‌ترین مؤلفه‌های تعامل در میان لایه‌ها عبارت‌اند از اهمیت فُرم خلاقانه و بیان ایده‌های متفاوت، برجسته‌شدن عناصر معماری، اهمیت نسبت بین انسان و فضای پیرامون و تطبیق حدودی فرم و عملکرد.
واژه‌های کلیدی: نشانه‌شناسی لایه‌ای، معماری، سینما، فضا، دلالت
متن کامل [PDF 2930 kb]   (803 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1401/6/19 | پذیرش: 1401/11/9 | انتشار الکترونیک: 1401/12/8
فهرست منابع
1. بلوری بزاز، مونا، مستغنی، علیرضا. 1398. فرمالیسم در معماری و نسبت آن با مفهوم فرم. صفه، 29(4), 5-18.
2. پناهی، سیامک، محمدی، عرفان، ایمانی، نادیه. 1401. روش نشانه‌شناسی لایه‌ای در خوانش فضا‌های معماری (نمونه‌موردی: تئاتر شهر ،پهلوی دوم). ماهنامۀ جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 2295-2318.
3. پنج‌تنی، منیره، منصوریان یزدان، مبینی، مهتاب، 1396. پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی مکان: مطالعۀ موردی میدان نقش جهان، پژوهش‌های فلسفی، 11 (20)، 23-60.
4. دانشپور، سیدعبدالهادي، چرخچیان، مری. 1386. فضاهاي عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی، باغ نظر، 7 : 28-19.
5. راست بین، س.، و جعفری، ی.، و دارم، ی.، و معززی مهرطهران، ا. 1391. رابطۀ همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی (نمونه موردی: جلفای اصفهان). باغ نظر، 9(21)، 35-46.
6. سجودی فرزان. 1382. نشانه‌شناسی کاربردی، ناشر علم، تهران.
7. سید عبدالهادی دانش‌پور، راضیه رضازاده، فرزان سجودی، مریم محمدی، 1392. بررسی کارکرد و معنای فرم شهر مدرن از منظر نشانه‌شناسی لایه‌ای، نشریۀ نامۀ معماری و شهرسازی، 6 (11)، 71.
8. عربشاهی، ابوالفضل. 1398. نماد و نشانه‌شناسی فرهنگی، ناشر آرون، تهران.
9. علی‌نام، زهرا. ۱۴۰۰. بررسی فرایند موقعیتی تولید معنا در فضاهای شهری از منظر نظریۀ ادراکات اعتباری. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، ۶ (۲):۹۳-۸۱.
10. غفاری، ع. 1396. تحلیل نشانه‌شناختی بافت تاریخی کرمان بر پایۀ ارتباط لایه‌های متن/بافت. مدیریت شهری، 16(48), 129-143.
11. کریمی لیلا، گلفام ارسلان، عامری حیات. ۱۳۹۶. عوامل نشانه‌شناختی مؤثر بر کیفیت فن بیان در زبان فارسی: تحلیلی شنونده‌محور. جستارهای زبانی، ۸ (۴):۹۵-۷۱.
12. گروتر، یورگ کورت، ۱۳۸۳، زیبایی‌شناسی در معماری، ترجمۀ جهانشاه پاکزاد، تهران، نشر دانشگاه شهید بهشتی.
13. مجلسی، امین؛ معقولی، نادیا. 1398. شناسایی وجه شمایلی رستم در نگاره‌های رزم رستم و سهراب، کیمیای هنر، 33: 93-112.
14. معماری، زهره، طالب‌زاده، سید حمید. 1395. بررسی تحلیلی مسئلۀ شهود عقلی در کانت و فیشته. غرب‌شناسی بنیادی، 7(1), 89-110.
15. ملکی‌پور، نیلوفر. 1397. طراحی مجتمع سینمایی در شهر کرمان با توجه به تداعی مفاهیم مشترک سینما و معماری، مؤسسۀ آموزش عالی بعثت، کرمان.
16. مملیز، آندرو و جف براویت؛ 1387. درآمدی بر نظریۀ فرهنگ معاصر؛ ترجمۀ جمال محمدی؛ چ دوم، تهران: ققنوس.
17. مهرنوش ذوقی توتکابنی، مریم ارمغان، مهرداد متین، 1401. تحلیل و بررسی متن آثار شاخص معماری معاصر ایران بر اساس خوانش دلوز از فرم (از سال 1385 تاکنون)، نشریۀ اندیشه معماری، 6 (11)، 149-176.
18. نرج‌آبادی‌فام، مژگان، کرمی اسلام، رئیسی محمدمنان، جوان فروزنده علی. ۱۴۰۰. بررسی تطبیقی معناشناختی نشانه‌‌های معماری محلات قدیمی و معاصر از منظر اندیشۀ اسلامی و از دیدگاه ادراک شهروندان (نمونۀ موردی محلۀ شتربان و رشدیۀ تبریز). فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی; ۶ (۲) :۱۵۲-۱۳۳
19. نوحی، سیدحمید، زیبافر، جواد. 1385. اصول سازه‌ای طبیعت. آبادی (51)16. 10-21
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb