مسجد کبود تبریز از آثار ابوالمظفرجهانشاه از دودمان ترکمانان قراقویونلوها است. این بنا در870 هجری قمری به کوشش و نظارت جان بیگ خاتون(زن جهانشاه) پایان یافت. در این مسجد نقوش مختلفی شامل نقشهای گیاهی، هندسی و کتیبههای مختلفی دیده میشود. کتیبه های مسجد که عمدتاً با دو خط کوفی و ثلث کار شده با نگاره های اطراف خود رابطه مناسب داشته و به آنها جنبه اعتدال و هماهنگ بخشیده است. هدف اصلی این مقاله بررسی و کشف تاثیرات عرفان و تصوف از جمله فرقهی حروفیه بر انتخاب مضامین کتیبه ها و نوشته هاست. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات به طریق کتابخانهای و بازدید از بنا بوده است. در مرحله بعد، تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت. بنابر یافته های تحقیق میتوان گفت بیشترین تنوع استفاده از رنگها، از دو رنگ آبی لاجوردی در زمینه کتیبه ها و سفید در نوشتن خط متن کتیبه بهره گیری شده است، که این دو رنگ ها در نزد عرفا جنبه نمادین دارد. همچنین انتخاب انواع نقش شمسه و ستارهای و ذکر کلمات قصار عرفانی نشان از تاثیر عرفان و تصوف در شکلگیری تزیینات این بنای بزرگ دوره قره قویونلوها دارد. در پایان این نتیجه حاصل میشود که تحولات مذهبی سده نهم مانند اعتقاد فرقهی حروفیان در کنار تصوف و عرفان در شکل گیری مضامین نقوش و کتیبه های این بنا تاثیر بسزایی داشته است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |