عامل مذهبی و وقف دو عامل واجد اهمیتی میباشند که در ساختار اصلی شهرهای اسلامی و به خصوص ایران تأثیر به سزایی داشته است و عام المنفعه ترین انفاق جهت توسعه شهری در شهرهای اسلامی وقف میباشد. با توجه به اینکه امروزه هدایت و توسعه شهرها تحت عنوان طرحهای توسعه شهری صورت میپذیرد و این طرحها از اسنادی محسوب میشوند که به مدیران کمک می نمایندکه با نگاهی بلند مدت در پی ساختن چشم اندازی مطلوب از شهر باشند. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک چارچوب تبیینگر در خصوص نقش وقف در طرحهای توسعه شهری از منظر نهادگرایی در ایران صورت پذیرفته و برای انجام آن چهار گام طی گردیده است: در گام اول شناسایی و بررسی مقالات و رسالههای مرتبط با موضوع پژوهش و سپس در گام دوم جایگاه وقف در طبقه بندی نهادها مورد بررسی قرار گرفته است، در گام سوم نهادهای رسمی و غیر رسمی وقف شناسایی گردیده و در گام آخر به تأثیر این نهادها در مراحل تهیه، تصویب و اجرای طرحهای توسعه شهری مورد واکاوی قرار گرفته است. لذا این پژوهش، پژوهشی کیفی میباشد که اطلاعات آن از طریق تحلیل پژوهشهای صورتگرفته که به صورت سیستماتیک انتخاب گردیده حاصل شده است لذا در دسته فراتحلیل قرار گرفته و از نظر کاربست نتایج جز پژوهشهای کاربردی محسوب می گردد. یافته های پژوهش نشان میدهد که وقف در ابتدا به صورت یک سری هنجارها و آداب و رسوم مذهبی بوده که کم کم به صورت یک نهاد رسمی تبدیل شده و در زیر مجموعه نهادهای حاکمیتی قرار گرفته است. هرچند در دید اول نقش نهادهای رسمی به دلیل پشتوانه قانونی و اجرایی در مراحل مختلف این طرحها مهمتر به نظر میرسد ولی نمیتوان نقش نهادهای غیر رسمی وقف را در مراحل مختلف طرحهای توسعه شهری انکار نمود در نتیجه کلیه نهادهای رسمی و غیر رسمی در مراحل مختلف طرح های توسعه مؤثر میباشند.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |