بررسی ارائه راهکارهای مبتنی بر مدیریت بحران در بازار تاریخی تبریز با بهره مندی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی با استفاده از روش تحقیق آمیخته - فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی
دوره 8، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1402 )                   جلد 8 شماره 1 صفحات 194-177 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Esmaeili Sangari H. Investigating the Provision of Solutions Based on Crisis Management in the Historical Bazaar of Tabriz by Benefiting from the Components of Social Capital Using the Mixed Research Method. CIAUJ 2023; 8 (1) :177-194
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-424-fa.html
اسمعیلی سنگری حسین. بررسی ارائه راهکارهای مبتنی بر مدیریت بحران در بازار تاریخی تبریز با بهره مندی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی با استفاده از روش تحقیق آمیخته. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1402; 8 (1) :177-194

URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-424-fa.html


پژوهشکده ابنیه و بافت‌‌های تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور، تهران ، f_esmaeeli_s@yahoo.com
چکیده:   (1432 مشاهده)
ازآنجایی‌که حوادث رخ‌داده در بافت تاریخی، از نوع آنی بوده و بر این اساس، تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های مربوط به عملیات طراحی و اجرا تحت تأثیر قرار می‌گیرد، بنابراین نیاز جدی و مبرم به دانشی به نام «مدیریت بحران» دوچندان می‌‌شود. هدف از مقاله حاضر، بررسی ارائه راهکارهای مبتنی بر مدیریت بحران در بازار تاریخی تبریز با بهره‌مندی از مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی است. تحقیق در قسمت کیفی از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و جهت جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز از بررسی‌های کتابخانه‌‌ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. در بخش کمی ابتدا با استفاده از نظرات کارشناسان، اقدام به وزن‌‌دهی عوامل کالبدی با استفاده از روش سلسله مراتبی (AHP) گردید. در ادامه، مطالعات حاصل از مبانی نظری منجر به استخراج متغیرهای سرمایه اجتماعی شده که مؤلفه‌های اثرگذار با توجه به پرسشنامه تدوین شده در نرم‌افزار SPSS موردسنجش واقع شد و درنهایت برای جمع‌‌بندی و ارائه راهکارهای مؤثر، از مصاحبه و کدگذاری آنها استفاده شده که در نرم‌افزار MAXQDA این خروجی‌‌ها تحلیل گردید. نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان می‌‌دهد که به ترتیب زلزله، تخریب عمدی، آتش‌‌سوزی و درنهایت سیل می‌‌توانند بیشترین مخاطرات را ایجاد کنند. نتایج تحلیلی بخش آزمون‌‌های آماری نشان می‌‌دهد که بیشترین تأثیر مثبت در حل مسائل مدیریت بحران، مؤلفه «حس مکان و تعلق‌خاطر» است. مؤلفه «باورهای اعتقادی» نیز رتبه دوم را بین این پنج مؤلفه برای خود کسب کرده است. خروجی‌‌های بخش کیفی مقاله نشان می‌‌دهد که می‌‌توان به مواردی همچون «آگاهی از وضعیت مطلوب»، «حل مشکلات مربوط به زیرساخت‌های بازار» و «تأمین گرمایش و سرمایش به نحو مطلوب» و «رضایتمندی بازاریان» به‌‌عنوان راهکار افزایش مشارکت در حل معضلات کالبدی (به‌‌خصوص چهار آسیب اصلی) پرداخت.
متن کامل [PDF 2366 kb]   (704 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مفهوم سازي نظريه پردازي در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1401/8/16 | پذیرش: 1402/5/16 | انتشار الکترونیک: 1402/6/30

فهرست منابع
1. اسلامی، غلامرضا و کامل نیا، حامد، معماری جمعی: از نظریه تا عمل، تهران، انتشارات دانشگاه تهران (1392).
2. اسماعیل‌زاده، حسن، شمسی، صالح¬پور و اسماعیل‌زاده، یعقوب، عوامل مؤثر بر مشارکت در ساماندهی در بافت‌های فرسوده شهری، مجله جغرافیا (انجمن علمی جغرافیای ایران)، 12، 43 (1393): 127 ـ 141.
3. اسمعیلی سنگری، حسین، آموزه‌های مرمت ابنیه تاریخی، چاپ چهارم، انتشارات فروزش. (1398).
4. بابانسب، رسول، موسوی، چمران، تقوایی، مسعود، تحلیلی بر سنجش عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری مطالعه موردی منطقه 4 شهر تبریز، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره 2. (1388).
5. پناهی، محمدحسین، راهکارهای افزایش مشارکت مردمی در عرصه فرهنگ، نشران، تهران، (1381).
6. پورعزت، علی‌اصغر و ديگران؛ رابطة آگاهي شهروندان از حقوق شهروندي با پاسخ‌گویی و شفافيت سازمان، فصلنامة علمي، پژوهشي رفاه اجتماعي، 10، 38 (1388).
7. پیران، پرویز، برنامه جامع آگاه‌سازی به‌سوی پایداری و شهروندمداری، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، (1374).
8. حبیبی، م. و رضوانی، س. شهرسازی مشارکتی، تمایز مفهومی و ارزیابی تجربیات ایرانی. نشریه علمی پژوهشی صفه، 15، 43 (1385).
9. حبیبی، داوود. حبیبی، دیانا. کسالایی، افسانه. گرجی‌پور، فاطمه. توکلی، مهرداد، «تبیین حس تعلق به مکان و هویت در فضاهای شهری با تأکید بر بازارهای سنتی»، معماری شناسی، 3، (1397): 18-11.
10. رضادوست، کریم، علی حسین زاده، حسین عابدزاده. بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان، جامعه شهری شهر ایلام، جامعه‌شناسی کاربردی، 35، (1388).
11. سبزه‌ای، محمدتقی و رحیمی، پرویز، بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی در بین شهروندان نورآباد دلفان، پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، 1، 2 (1392): 71 ـ 91.
12. فرهنگ خواه فاطمه، تحلیل جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر فرار دختران با تأکید بر رسانه‌های تصویری، رساله ارشد دانشگاه آزاد تهران مرکز، (1382).
13. فکوهی، ناصر، شکل¬گیری هویت و الگوهای محلی و ملی و جهانی، نمونه موردی: لرستان. مجله جامعه‌شناسی ایران، 4، 4 (1381): 127 ـ 161.
14. قنواتی، عزت‌الله، توانمندسازی مدیریت بحران در جهت کاهش بلایای طبیعی زلزله، نمونه موردی شهر خرم‌آباد، فصلنامه جغرافیای طبیعی، 1، 4 (1388).
15. کلانتری خلیل‌آباد، حسین، صادقی، ساناز، حقی، مهدی، راهبردهای مرمّت در بافت¬های تاریخی شهرها با تأکید بر مدیریت بحران زلزله، شهر ایرانی اسلامی، 23، (1395): 61 ـ 74.
16. گلکار، کورش، مناسب‌سازی تکنیک تحلیلی سوآت برای کاربرد در طراحی شهری، نشریه صفه، 15، 41 (1384).
17. عمرانی، بهروز، اسمعیلی سنگری، حسین، تاریخ و معماری بازار تبریز، نشر ستوده، تهران، (1387).
18. لطیفی، غلامرضا، فرایند مدیریت بحران در کاهش بلایای طبیعی، کتاب ماه علوم اجتماعی، 17، (1385): 108 ـ 116.
19. لینچ، کوین، سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، (1376).
20. مرادی، روح الله، مدیریت بحران، دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، (1391).
21. مزینی، منوچهر، ساختار مدیریت شهری در ایران، وزارت کشور، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری، (1378).
22. مک لگان، پاتریشیا و نل، کریستو، عصر مشارکت، ترجمه مصطفی اسلامیه، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران، (1380).
23. نوابخش، مهرداد، رضایی، محمد و رحیمی، ماریا، بررسی رابطه میزان اعتماد شهروندان با میزان مشارکت اجتماعی آنان (مطالعه موردی: شهر ایلام)، نشریه مطالعات جامعه‌شناختی شهری (مطالعات شهری)، 10، 4 (1393): 1ـ 27.

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal

Designed & Developed by : Yektaweb