1- دانشگاه هنر اسلامی تبریز ، ghaffari@tabriziau.ac.ir
2- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده: (64 مشاهده)
شاخصه های متعددی در کیفیت منظر صوتی فضاهای شهری مؤثر هستند که رفتار آکوستیکی فضا، یکی از عوامل محیطی تأثیرگذار در منظر صوتی میباشد. مؤلفه های متعددی در رفتار آکوستیکی مکانها دخیل هستند که خصیصه های پارامتریک، فرم و حجم فضا ار مهمترین آنها به شمار می رود. چگونگی اثرگذاری این خصیصه ها در رفتار آکوستیکی سراهای بازار بزرگ تبریز و بالتبع تأثیر آن در آسایش صوتی و کیفیت مناظر صوتی سراها، مسئله ای است که پژوهش پیش رو به آن می پردازد. کیفیت منظر صوتی تا حد زیادی وابسته به آسایش صوتی است که این مسئله خود در رابطه مستقیم با تراز فشار صوت فضا قرار میگیرد. در این راستا، تراز فشار صوت به عنوان مؤلفه پایه در این تحقیق در فضاهای مورد مطالعه، سنجش و اندازه گیری میگردد. سه سرا با حجم بزرگ، میانه و کوچک از سراهای بازار تبریز به عنوان نمونه های مورد مطالعه انتخاب شده اند که به ترتیب عبارتند از سرای حاج حسین قلی میانی، سرای حاج حسین قلی قدیم و سرای میرزا محمد. در هر سرا چهار نقطه محوری و یک نقطه مرکزی به عنوان کانون های اندازه گیری مشخص شدهاند. در هر پنج نقطه های یک دقیقه ای با دوربین آکوستیکی انجام شده که نمودار اسپکتروم این برداشتها نمایانگر تراز فشار صوت به تفکیک فرکانس ها میباشد. میانگین مقادیر تراز فشار صوت در سه حالت کمترین، میانه و بیشترین محاسبه شده و برآیند این مقادیر میانگین، به صورت کلی برای هر سرا در قالب نموداری ترسیم شده است. از مقایسه تطبیقی نمودارهای برآیند مقادیر میانگین تراز فشار صوت در سه حالت، چنین نتیجه گیری میشود که به رغم تفاوت در خصیصه های پارامتریک سه سرای مورد مطالعه، این فضاها رفتار آکوستیکی مشابهی از خود بروز میدهند. رفتار هر سه سرای میرزا محمد، حاج حسین قلی قدیم و میانی در جهت تضعیف امواج صوتی، خصوصاً اصوات بم بوده است. از طرف دیگر تمامی مقادیر اندازه گیری شده در محدوده شنوایی انسان و آسایش صوتی قرار دارند. به بیانی دیگر، طراحی معماری و شهری سنتی که به خلق بازار تبریز منجر شده، در کنار توجه به مؤلفه های بصری و فضایی، در جهت تأمین آسایش صوتی نیز کارا می باشد.