سال 6، شماره 1 - ( دوفصلنامه 1400 )
جلد 6 شماره 1 صفحات 137-115 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Dehghan RikAbadi K, Farahani M. Evaluating the impact of large-scale urban interventions on the historic Urban Fabric with emphasis on economic effects (Case Study: Buffer zone of Sahib-ul-amr complex in Tabriz). CIAUJ 2021; 6 (1) :115-137
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-290-fa.html
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-290-fa.html
دهقان ریک‌آبادی کامران، فراهانی مریم. ارزیابی پیامدهای مداخلات کلان‌مقیاس شهری در بافت تاریخی با تأکید بر اثرات اقتصادی (نمونه موردی: بافت حوزه بلافصل مجموعه صاحب‌الامر شهر تبریز). فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1400; 6 (1) :115-137
1- دانشکده هنر و معماری تهران شمال، دانشگاه آزاد تهران شمال، ایران ، kamran.dehghan@gmail.com
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
2- دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (1908 مشاهده)
اقتصاد از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سرزندگی و ادامه حیات بافت‌های تاریخی است. کم‌توجهی به بافت تاریخی شهر عواقبی چون کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری و فرسودگی را به دنبال دارد. نحوه مواجهه با بافت تاریخی و اجرای پروژه‌های شهری با اقتصاد بافت رابطه متقابل دارد و یکی از نمودهای تأثیر آن، قیمت اراضی است که نشان‌دهنده خصوصیاتی چون ارزش اجتماعی و اقتصادی یک بافت شهری می‌باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی پیامدهای برنامه‌ریزی و طرح‌های شهری بر حوزه بلافصل مجموعه صاحب‌الامر تبریز به عنوان نمونه‌ای از بافت تاریخی، به صورت مؤکد چگونگی تأثیر اقتصادی پروژه‌های شهری بر این محدوده را بررسی نموده است. مجموعه صاحب‌الامر بخشی از ارسن صاحب‌آباد در هسته کهن شهر است. صاحب‌آباد از ارسن‌های مهم و ارزشمند معماری و شهرسازی ایران به لحاظ قدمت، الگو و ساختار فضایی و کالبدی می‌باشد که طی سیر تحولات تاریخی شهر شکل گرفته و تطور یافته و با وجود برخورداری از ارزش تاریخی به مرور زمان دچار افول شده است. در این پژوهش از روش تحقیق ترکیبی کمی و کیفی استفاده شده است و داده‌های کمی مرتبط با قیمت اراضی شهری در محدوده مطالعاتی، در بازه زمانی سال‌های 1371 تا 1393 خورشیدی جمع‌آوری و تحلیل گردید. همچنین به صورت همزمان داده‌های کیفی مرتبط با مؤلفه عملکردی یعنی کاربری اراضی و فعالیت واحدهای عملکردی، داده‌های مرتبط با مؤلفه کالبدی ـ فضایی و اشکال و الگوی مالکیت به عنوان یکی دیگر از نمودهای اقتصادی، از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد شهری و داده‌های تصویری همچون طرح توسعه و عمران شهر تبریز و عکس‌های هوایی محدوده مطالعاتی و همچنین مشاهدات و مطالعات میدانی و با استفاده از استنباط، تحلیل و تفسیر گردید. نتایج نشان می‌دهد که اجرای پروژه‌های توسعه‌ای کلان‌مقیاس در بافت تاریخی منجر به افزایش اختلاف قیمت بین املاک مسکونی و تجاری و کاهش ارزش سکونت در بافت شده است. همچنین اجرای چنین پروژه‌هایی در محدوده مطالعاتی، باعث از بین‌رفتن هم‌پیوندی بافت شده و عدم موفقیت آن‌ها در جذب سرمایه و فعالیت اقتصادی، رکود اقتصادی در بافت تاریخی را تشدید کرده است.
نوع مطالعه: مطالعه موردی |
موضوع مقاله:
شناسايي شكل زندگي مبتني بر سه مولفه کالبد، سبک زندگی و مفاهیم - معانی
دریافت: 1400/1/19 | پذیرش: 1400/6/11 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
دریافت: 1400/1/19 | پذیرش: 1400/6/11 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
فهرست منابع
1. اخوان گوران، پدرام. 1393. تحلیل و ارزیابی سیاست پژوهشی نقش‌پذیری نهادهای رسمی در فرآیند تأمین زمین و مسکن شهری با ارائه راهکارها و پیشنهادات در ایران. فصلنامه مدیریت شهری 36: 155-180.
2. اردشیری، مهیار. 1383. بررسی بازتاب‌های اقتصادی مداخله در بافت کالبدی شهرها. فصلنامه هفت شهر 9: 33-41.
3. اردشیری، مهیار و زحمتکشان، مرجان. 1385. بانک زمین و ضروروت ایجاد آن در کلانشهرها (نمونه موردی شیراز). اولین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری مشهد.
4. انتظار یزدی، حسن‌رضا. 1394. تأثیر طرح در قیمت‌گذاری املاک واقع در طرح‌های عمومی و عمرانی شهرداری. فصلنامه وکیل مدافع 14: 124-107.
5. بحرینی، سید حسین. 1390. فرآیند طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6. پاکزاد، جهانشاه. 1386. صاحب‌نظران طراحی شهری ایران چگونه می‌اندیشند. فصلنامه آبادی 56: 8-19.
7. تیزدل، استیون، اُک، تنر، و هیث، تیم. 1379. چالش‌های اقتصادی محله‌های تاریخی. فصلنامه هفت شهر 2: 29-49.
8. حناچی، پیروز، و پورسراجیان، محمود. 1393. احیای بافت شهری تاریخی (با رویکرد مشارکت). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
9. حناچی، پیروز، و فدائی‌نژاد، سمیه. 1390. تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در بافت‌های فرهنگی ـ تاریخی. نشریه هنرهای زیبا 46: 15-26.
10. خلیلی‌عراقی، سید منصور، مهرآرا، محسن، و عظیمی، سیدرضا. 1391. بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از داده‌های ترکیبی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی 20(63): 33-50.
11. خیرالدین، رضا، ایمانی، جواد، و فروهر، امیر. 1392. تحلیل پیامدهای فضایی اقدامات مدیریت شهری در بافت‌های قدیم و جدید کلان‌شهر تبریز. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری 4: 93-109.
12. رزاقی اصل، سینا، خوشقدم، فرزانه. 1392. رویکرد تحلیلی در بررسی تأثیر اقتصاد بر کیفیت منظر شهری نمونه موردی بخشی از منطقه 22 تهران. اولین همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان.
13. رفیعیان، مجتبی. 1389. زمین شهری، کاربری، توسعه، تأملی بر الگوهای نوین برنامه‌ریزی و مدیریت تغییرات کاربری زمین شهری. ماهنامه منظر 10: 42-46.
14. رهنما، محمدرحیم. 1377. مشهد؛ شهر تاریخی ـ فرهنگی. فصلنامه مشکوۀ 58 و 59: 232-252.
15. زنگنه، یعقوب. 1389. درآمدی بر اقتصاد شهری. تهران: انتشارت آذرخش.
16. سرخیلی، الناز، رفیعیان، مجتبی، و تقوایی،علی‌اکبر. 1396. تقابل پایداری ابرپروژه‌های شهری: ارزیابی پایداری پروژه‌های بزرگ‌مقیاس در شهر مشهد. مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری 2 (7): 25-41.
17. صادقی فسایی، سهیلا،و عرفان‌منش، ایمان. 1394. مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، مورد مطالعه: تأثیرات مدرن‌شدن بر خانواده ایرانی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 29: 61-91.
18. عابدین درکوش، سعید. 1378. درآمدی به اقتصاد شهری. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
19. عزیزی، محمدمهدی، بهرا، بهاره. 1396. نقش پروژه‌های محرک توسعه در بازآفرینی بافت مرکزی شهرها، نمونه مطالعاتی: بافت تاریخی شهر یزد. فصلنامه هنرهای زیبا 4: 5-16.
20. عیسی‌خانی، ویدا. 1397. احیای اقتصادی و بافت تاریخی. فصلنامه گزارش 97: 44-49.
21. فرجی ملائی، امین. 1389. انواع روش‌های مداخله در بهسازی و نوسازی شهری. ماهنامه اطلاع‌رسانی، آموزشی و پژوهشی شوراها 54: 134-117.
22. فلامکی، محمدمنصور. 1387. نظریه‌ای بر منشور مرمت شهری. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
23. قره‌بگلو، مینو، نژادابراهیمی، احد، و اردبیلچی، ایلقار. 1398. معماری میان‌افزا؛ رویکردی میان‌رشته‌ای برای طراحی در بافت تاریخی؛ نمونه موردی: مجموعه تجاری مشروطه در بافت تاریخی بازار تبریز. نشریه باغ نظر 76: 57-68.
24. قلی‌زاده، علی‌اکبر. 1387. نظریه قیمت مسکن در ایران به زبان ساده، تهران: انتشارات نور علم.
25. قنبری، محمد، اجزا شکوهی، محمد، رهنما، محمدرحیم، و خوارزمی، امیدعلی. 1393. تحلیلی بر قیمت زمین شهری در استان‌های ایران طی سال‌های 1380- 1390. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری 14: 77-99.
26. کشمیری، هادی، پیوسته‌گر، یعقوب، و کریمی، محمدقاسم. 1395. ارائه الگوی روش تحقیق ترکیبی در شهرسازی. نشریه مطالهات محیطی هفت حصار 18: 31-52.
27. لطفی، سهند، اردکان، عبدالحسین، و عسکری، سجاد. 1390. توسعه کارآفرینی در حوزه مدیریت شهری، راهکاری به منظور احیاء اقتصادی بافت‌های فرسوده شهری. مجموعه مقالات اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
28. لگزیان، احسان، و آذری، محمد. 1389. بررسی و تحلیل مدیریت توسعه زمین از طریق رویکرد برنامه اصلاح مجدد زمین با تأکید بر انتقال حق مالکیت زمین، مجله مدیریت شهری 25:147-168.
29. لنگ، جان. 1391. گونه‌شناسی، رویه‌ها و طرح‌ها با بیش از پنجاه مورد خاص (ترجمه سید حسین بحرینی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
30. محدث، فخری. 1389. روش تحلیل مؤلفه‌های اساسی و بررسی عوامل، مطالعه موردی: استخراج شاخص قیمت دارایی‌ها و بررسی اثر آن بر تورم. مجموعه پژوهش‌های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران 41.
31. محمدپور، احمد. 1389. طرح‌های تحقیق با روش‌های ترکیبی: اصول پارادایمی و روش‌های فنی. مجله مطالعات اجتماعی ایران 2 (10).
32. محمدمرادی، اصغر، پارسی، فرامرز، و جعفرپور ناصر، ساناز. 1390. نقش سیاست‌گذاری‌های کلان مدیریتی بر روند توسعه پایدار مناطق شهری تاریخی، مطالعه موردی نوسازی‌های پیرامون مجموعه بازار تبریز. اولین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار و عمران شهری. اصفهان، 25 آذر.
33. محمدی، محمود، ناسخیان، شهریار، و ایزدی، آرزو. 1397. ارائه مدل بازآفرینی اقتصادی بافت تاریخی با تأکید بر نظم در نظریه کارکردگرایی ساختاری. دوفصلنامه مرمت و معماری ایران 16: 21-37.
34. مهرافزون، محمد. 1396. تبیین نقش توزیع خدمات شهری در توسعه اقتصاد شهری (مطالعه موردی شهر بروجرد). فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس 33: 189-212.
35. مهندسین مشاور عمارت خورشید. 1398. طرح بازآفرینی مجموعه صاحب‌الامر تبریز (مطالعات اجتماعی و اقتصادی حوزه بلافصل). شرکت بازآفرینی شهری ایران.
36. میرکتولی، جعفر، مدانلو جویباری، مسعود، و صمدی، رضا. 1391. بررسی نقش بنگاه‌های معاملات ملکی در توسعه زمین شهری، مطالعه موردی: شهر گرگان. فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی 4: 17-31.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
