دوره 6، شماره 2 - ( دوفصلنامه 1400 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 31-17 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shamshiri F, Ghasemi Sichani M. Re-Reading the Arithmetic and Geometric Features of the Inner Courtyard Facades of Historical Houses Attributed to The Last 4 Centuries of The Introverted City of Isfahan. CIAUJ 2021; 6 (2) :17-31
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-317-fa.html
URL: http://ciauj-tabriziau.ir/article-1-317-fa.html
شمشیری فائزه، قاسمی سیچانی مریم. بازخوانی ویژگی‌های حسابی و هندسی نماهای حیاط داخلی خانه‌های تاریخی منتسب به ۴ سده اخیر درون‌گرای شهر اصفهان. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی. 1400; 6 (2) :17-31
1- گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
2- گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران ،mghasemi@khuisf.ac.ir
2- گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران ،
چکیده: (1924 مشاهده)
خانه‌های تاریخی ازجمله بناهای ارزشمند معماری ایران محسوب می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین مسائل طراحی خانه‌های تاریخی، تشخیص درست ویژگی‌های حسابی هندسی پلان و نمای آن‌هاست. با تحلیل تناسبات هندسی و حسابی، چینش دهانه‌ها، ورودی‌ها، محورها، انتقال نظام هندسی پلان به‌نما می‌تواند ویژگی نمای خانه‌های تاریخی را آشکار ساخت. شناخت جایگاه این دو مؤلفه، برنماهای داخلی خانه‌های تاریخی شهر اصفهان ضروری است. با توجه به هدف مذکور سعی بر آن است به دو سؤال کلی در این راستا بپردازیم. تحقیقات گسترده‌ای در حیطه هندسه و نمای داخلی خانه‌ها انجام‌شده اما به‌صورت محدودی به نقش هندسه نمای خانه¬ها در طول تاریخ اشاره‌شده است. این مقاله سعی در بازشناسی هندسه اجزای نمای خانه‌ها خواهد داشت. رویکرد روش‌شناختی تحقیق، به شیوه تحلیل هندسی و حسابی است. داده‌ها بر پایه مطالعات میدانی و عمدتاً برداشت فراهم آمده‌اند که با مقایسه ویژگی‌های هندسی نمای خانه‌ها به یافته‌ها رسیده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نظام‌های شکل‌دهنده نماها منتج از تناسبات ابعاد و سطوح بازشوهاست و جانمایی آن‌ها متأثر از هندسه حسابی هندسی نما بوده است که باعث پدید آمدن روابط تکرارشونده معنادار در نماها شده است. این نظام‌ها هرچند ممکن است در طول تاریخ خانه‌های تاریخی دچار تغییراتی شده باشد، لیکن تا چند دهه اخیر تداوم داشته است و می‌تواند به‌عنوان مجموعه شاخص‌هایی جهت طراحی موارد مشابه در آینده، مورداستفاده معماران قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: خانه‌های تاریخی اصفهان، خانه‌های درون‌گرا، نماهای رو به حیاط، نظام هندسی، تناسبات هندسی و حسابی
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مطالعات تطبیقی معماری و شهرسازی در حوزه فرهنگی ایران
دریافت: 1400/9/1 | پذیرش: 1400/11/3 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
دریافت: 1400/9/1 | پذیرش: 1400/11/3 | انتشار الکترونیک: 1400/11/10
فهرست منابع
1. بزرگمهری، زهره. 1385. هندسه در معماری. تدوین جمشید مهر پویا. تهران:¬ سبحان نور: سازمان میراث فرهنگی کشور.
2. بمانیان محمدرضا، مهرداد شهبازی و رضا عریانی نژاد. 1395. بررسی تطبیقی میزان ادراک پیچیدگی از نمای ساختمان‌های رایج امروزی و سنتی شهر اردکان. هنر و معماری-مطالعات محیطی هفت حصار. جلد شماره ۱۸. ص ۱۱۷-۱۲۶.
3. پور احمدی، مجتبی. 1389. هندسه در گنبد آرامگاه شیخ زاهد گیلانی، نشریه هنرهای زیبا، پاییز 89، شماره 43.
4. پیرنیا، محمد کریم. 1387. آشنایی با معماری اسلامی ایران. تألیف و تدوین: غلامحسین معماریان. تهران: نشر سروش دانش.
5. پیرنیا، محمد کریم. 1392. معماری‌ایرانی. تألیف و تدوین: غلامحسین معماریان. چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
6. چینگ، فرانسیس دی کی. 1385. معماری: فرم، فضا و نظم. ت: زهره قراگزلو. تهران: دانشگاه تهران.
7. حائری مازندرانی، محمدرضا. 1388. خانه، فرهنگ، طبیعت. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
8. دهار، علی و رضا علی پور. 1392. تحلیل هندسی معماری مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان جهت تعیین ارتباط هندسی نمازخانه با جلوخان ورودی بنا، باغ نظر، شماره 26:40 - 33.
9. دیبـا، داراب، ریوالـت فیلیـپ و سـانتلی سـرژ. 1392. خانـه‌هـای اصفهـان. ترجمـه مریـم قاسـمی سیچانی. اصفهان: دانشـگاه آزاد اسلامی واحـد خوراسـگان.
10. رهروی پوده، ساناز، نیما ولی بیگ، نرگس دهقان و محمد مسعود. 1398. تحلیل ویژگیهای‌شکلی خانه‌های چهارصفه و نفوذ آن در کالبد شکلی خانه‌های درون‌گرای شهر اصفهان. نشریه علمی باغ نظر. شماره 16(72): 2.
11. سرتیپی پور، مسعود. 1392. پذیرش معماری مسکن بومی در روستاهای استان مرکزی. برنامه‌ریزی فضایی فیزیکی، 1 (3)، 25-36. [DOI:10.24200/j65.2019.52983.1972]
12. طاهری، جعفر. 1389. دانش ریاضیات معماری در دوره اسلامی جستاری در بنیان‌های نظری و عملی پیوند ریاضیات با صناعات معماری اسلامی (سده‌های دوم تا یازدهم هجری)، پایان‌نامه دکتری دانشگاه شهید بهشتی.
13. فری، آ. ۱۳۸7. در جستجوی معماری پویا، تهران: نشر پشوتن.
14. قاسـمی سـیچانی، مریـم و آزاده حریـری. 1399. خانه‌های قاجاری اصفهان، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان.
15. قاسمی‌سیچانی مریم و غلامحسین معماریان. 1388. گونه شناسی خانه دوره قاجار در اصفهان، نشریه هویت شهر، شماره 7 (5): 94-87.
16. قزلباش، محمدرضا و فرهاد ابوضیاء. 1364. الفبای کالبدی خانه‌های سنتی یزد. تهران: وزارت برنامه‌وبودجه، معاونت فنی، دفتر تحقیقات و معیارهای فنی.
17. الکسـاندر، کریسـتوفر. 1389. معمـاری و راز جاودانگـی. تهـران: روزنـه.
18. مستغنی، علیرضا. 1374. کنکاشی بر نحوه شکل‌گیری تناسبات در خانه‌های ایرانی. جلد چهارم، در مجموعه مقالات تاریخ ایرانی: 557-541. ارگ بم-کرمان.
19. معماریان، غلامحسین. 1387. آشنایی با معماری مسکونی ایرانی، انتشارات سروش دانش، چاپ پنجم.
20. مفتخر، زهرا، کوروش مؤمنی و محمد دیده بان. 2021. تناسبات حیاط خانه‌های سنتی شهر بهبهان (دوره قاجار و پهلوی اول). مجله پژوهش‌های معماری اسلامی, 9(2): 61-84.
21. موسوی، سپیده، محسن طبسی و فاطمه مهدیزاده سراج. 1399. تأثیر دگرگونی شیوه زندگی بر کالبد معماری و تزیینات خانه‌های مشهد در دوره انتقال. مجله مدیریت شهری، شماره 58، بهار 99.
22. نجفقلی پور کلانتری، نسیم، ایرج اعتصام و فرح حبیب. 2017. تجلی هندسه و تناسبات در بناهای سنتی معماری ایران در محدوده جغرافیایی آذربایجان. جغرافیایی سرزمین, 14(54): 115-130.
23. نجیب اوغلو، گل رو. 1389. هندسه و تزیین در معماری اسلامی: طومار توپقاپی. با ترجمه مهرداد قیومی بید هندی. تهران: روزنه.
24. ندیمی، هادی، رضا ابوئی و زینب مرادی. 2020. تبیین مفهوم سبک‌شناسی معماری با معرفی رویکرد جدید در سبک‌شناسی معماری ایران (با انگیزه حفاظت معماری). معماری اقلیم گرم و خشک، 7(10): 1-29.
25. نژاد ابراهیمی، احد، مینو قره بگلو و امیرحسین فرشچیان. 1400. دیدگاه اخوان‌الصفا به هندسه و کاربرد آن در معماری اسلامی ایران. نشریه فرهنگِ معماری و شهرسازی اسلامی،6 (1).
26. نعمتی بابایلو، علی، نیلوفر علیپور. 2021. مطالعه طرح و نقوش ارسی‌های خانه‌های قاجاری تبریز در بستر تحولات معماری (نمونه موردی خانه‌های سلماسی، قدکی، مشروطه، حیدرزاده و امیرنظام). پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران.
27. نوایی، کامبیز و کامبیز حاجی قاسمی. 1395، هندسه پنهان در نمای مسجد شیخ لطف‌الله. صفه، شماره 21-22: 28-33.
28. هوشمند شعبان آبادی، فرانک، نیما ولی بیگ، مصطفی بهزاد فر و محسن فیضی. 2020. مطالعه مقایسه‌ای میدان‌های حکومتی و غیر حکومتی تهران در گستره نمای شهری. باغ نظر، 17(82): 43-54.
29. ولی‌بیگ، نیما، فاطمه مهدی زاده و فاطمه تهرانی. 1391. ویژگی‌های هندسی و ریاضی در ساختار چفد پنج اوهفت تند در پوشش تاق آهنگ ایرانی، مرمت، آثار و بافت‌های تاریخی و فرهنگی، شماره 3: 39.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
تبریز، خیابان آزادی، میدان حکیم نظامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،دفتر نشریه فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، صندوق پستی: 4567-51385، کد پستی:5164736931
رایانامه: ciauj
tabriziau.ac.irتلفن دفتر نشریه: 4135297551-98+
