فاکتور نور روز به‌عنوان یک عنصر مهم در معماری و یک استراتژی مفید در طراحی ساختمان­های کم­ مصرف شناخته شده است. در این میان، ایوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان دریافت نور روز است که می­تواند بر کاهش مصرف انرژی مفید واقع شود. نور روز، اثرات مثبت فیزیکی و روانی بر کاربران داشته و از جنبه ­های اصلی در طراحی است؛ لذا، مطالعه حاضر باهدف ارزیابی تأثیر ایوان در خانه‌های سنتی تبریز بر میزان تغییرات فاکتور نور روز انجام گرفت. در این میان، معماری دوران قاجار به دلیل قرابت به عصر حاضر و ویژگی ساختاری خانه‌های این دوران یعنی دارابودن ایوان و کاربری فعال بسیاری از آن‌ها و نیز جامعه آماری بالاتر دارای ارجحیت است؛ بنابراین، خانه‌های بهنام، قدکی و گنجه‌ای ­زاده شهر تبریز به ­عنوان نمونه و جامعه آماری انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، اطلاعات به روش کتابخانه‌ای-میدانی گرد‌آوری شد. در ادامه، میزان نور روز فضاهای پشت ایوان با نرم­ افزار شبیه‌ساز انرژی ارزیابی گردید. بر ‌اساس شاخص انتخابی، عملکرد ایوان در جهات و فصول مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تأثیر ایوان در میزان نور روز با کاهش 60-30 درصدی در تابستان در مقایسه با کاهش 30-1 درصدی در زمستان بیشتر است. باتوجه ­به نتایج می­توان چنین استنباط کرد که خانه‌های سنتی دارای ایوان به­ لحاظ کنترل شرایط روشنایی در فضا نسبت به خانه‌های فاقد ایوان، عملکرد بهینه ­تری داشته و کیفیت روشنایی در فضاهای پشت ایوان این خانه‌ها به‌مراتب نزدیک­تر به حد استاندارد در فصول مختلف سال است.